Vrije Universiteit Brussel Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie Vier waarschuwingen De kennisparadox De voorspelbaarheid De complexiteit Het omzetten in een praktijk De kennisparadox ID: 935024
Download Presentation The PPT/PDF document "Een blik in de toekomst Jean Paul Van Be..." is the property of its rightful owner. Permission is granted to download and print the materials on this web site for personal, non-commercial use only, and to display it on your personal computer provided you do not modify the materials and that you retain all copyright notices contained in the materials. By downloading content from our website, you accept the terms of this agreement.
Slide1
Een blik in de toekomstJean Paul Van BendegemVrije Universiteit BrusselCentrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie
Slide2Vier waarschuwingenDe kennisparadoxDe voorspelbaarheidDe complexiteit
Het omzetten in een praktijk
Slide3De kennisparadoxGeformuleerd (onder andere) door Karl PopperWetenschap en technologie maken deel uit van de samenleving
De toekomst van een maatschappij voorspellen
het voorspellen van wetenschap en technologieMaar als we vandaag weten wat de wetenschap morgen zal weten dan weten we het nu al (extreem voorbeeld: een wiskundige stelling)Dus onvermijdelijke onzekerheid
Slide4Van Ptolemaios tot Einstein
Slide5Humane en sociale wetenschappen zijn “piepjong”
Slide62. De voorspelbaarheidBelangrijk onderscheid tussen theoretische voorspelbaarheid en praktische voorspelbaarheidVerschillende factoren:
Labo tegenover “in vivo”
Ceteris
paribus regel“Ruis”
Slide7Voorbeeld uit economie: “The ultimatum game”Twee partijen A en B en A heeft 100 euroA stelt een verdeling voor van het geld
Of B aanvaardt en beiden krijgen hun deel
Of B weigert en niemand krijgt iets
Slide8Vanuit het logisch perspectief: aanvaard wat A ook voorstelt, want anders heb je niksIn werkelijkheid:Niet alle verdelingen zijn even waarschijnlijkGewoonlijk wordt een 40 euro aan B geboden
Veel voorstellen werden verworpen ( < 20 )
Culturele verschillen spelen (gedeeltelijk) mee
[“Cultural Differences
in Ultimatum Game
Experiments
:
Evidence
from
a Meta-Analysis”
by
Hessel Oosterbeek;
Randolph
Sloof & Gijs van de Kuilen.
Experimental
Economics
, 7, 2004, 171-188]
Slide9Maar er is meer aan de hand:Gevoeligheid voor beginvoorwaarden kunnen bepalend zijn voor verder verloopType voorbeeld: het weer
Het vlindereffect: het flapperen van een vlinder kan een orkaan veroorzaken
“Kleine oorzaken, grote gevolgen”
Slide10Een eenvoudig voorbeeld: Een pendel met twee scharnierende delen:
Slide113. ComplexiteitBizarre vaststelling:Complexe systemen, indien met veel, kunnen terug eenvoudig wordenType voorbeeld:één individu vaak moeilijk voorspelbaar (micro)
meerdere individuen zeer moeilijk voorspelbaar (
meso
)massa (vaak) perfect voorspelbaar (macro)
Slide12Essentieel onderscheid:Contrast tussen regelgestuurd niveau en gedragsniveauType voorbeeld: Game of Life van John Conway
Rooster leeg (wit) of gevuld (zwart)
Regels van generatie van generatie:
Zwart met 2 of 3 buren blijft zwart Zwart met 1, 4 of meer buren wordt wit
Wit met 3 buren wordt zwart
Slide13Qua gedrag:Verdwijnende configuraties
Stabiele configuraties
Oscillerende configuraties
“Bewegende” configuraties
Slide14Op dezelfde wijzeBouwen termieten een heuvelOrganiseren ganzen een vlucht
Ontstaan files
Slide15Alle scenario’s zijn denkbaar:Het systeem is complex en de onderliggende structuur is effectief complex (Wall street?)Het systeem is complex maar de onderliggende regelstructuur is vrij eenvoudig (Game of Life)
Het systeem is eenvoudig maar de onderliggende regelstructuur is complex (elkaar opheffende regels of onnodige regels)
Het systeem is eenvoudig en de onderliggende regelstructuur is ook eenvoudig (wat we altijd hopen)
Slide164. Het omzetten in een praktijkStel dat we de nodige kennis hebben. Hoe omzetten naar een plan toe?Democratisch overlegKunst van het argumenteren en overtuigenBeslissingsprocedures
Uitvoeringsmodaliteiten
Hamvraag
: hoe rationeel zijn wij?
Slide17Ons redeneer- en argumentatievermogen is eigenlijk belabberdGegeven dat:Kinderen zijn mentaal instabiel,Niemand wordt geminacht indien hij een krokodil kan overmeesteren,
Mentaal instabiele mensen worden geminacht,
Dan volgt er noodzakelijk:
Kinderen kunnen geen krokodil overmeesteren.
Slide18Complexiteit van redeneringen die we aankunnen valt enorm tegenDoorgaans niveau twee, maximum drie
Nochtans bij onderhandelingen is dit vaak noodzakelijk
Slide19Dubbel drama:Technologie zal vereisen dat we in meer detail en in grotere diepte zullen moeten redenerenHet redeneren, kritisch analyseren en evalueren wordt vandaag nauwelijks aangeleerdTerugkeer naar het trivium?
Grammatica
(Dia)logica
Retoriek
Slide20Conclusie die er geen is