GÜNAHLARIN PARA BİRİMİNDEN YATIRIM ARACINA: - PowerPoint Presentation

Slide1

GÜNAHLARIN PARA BİRİMİNDEN YATIRIM ARACINA: HUKUKİ OLARAK BİTCOİN VE KRİPTOPARALAR

Stj

. Av. Burak ÜÇÜNCÜ

Ankara

Barosu

Trainee

Law

yer

at

Ankara

Bar

Association

www.burakucuncu.com.tr

b@burakucuncu.com.tr

Slide2

Para, toplumların üzerinde mutabakata vardığı değişim (mübadele) araçlarıdır.İnsanlar banknotları kullanmadan önce

altın-gümüş gibi kıymetli madenler dışında tuz

, tütün, deri, hayvan başı gibi materyalleri para olarak kullandılar.

Giriş: paranın tanımı

Slide3

Bir şeyin para olarak kabul edilmesinin kıstası, maddesel kıymetinin dışında toplumun kabulüne bağlıdır. Bir aracın para olarak kabulü, o aracın toplum tarafından değişimi sağlar olduğu inancından kaynaklanmaktadır. Örnek: Su satıcısı

Niteliği itibariyle tek başına bir

değeri olmayan ancak ayırt edici niteliklere (

bandrol,

miktar, seri no v.b) sahip, devletlerin kontrol ve garantisinde olan kağıt parçalarına banknot para diyoruz.

Giriş: paranın tanımı

Slide4

Bitcoin; herhangi bir otorite, devlet, resmi kuruluş veya merkez bankası ile ilgisi olmayan ilk dijital kriptoparadır. Bitcoin

, Kasım 2008 yılında kimliği henüz bilinmeyen

Satoshi

Nakamoto

tarafından yayınlanan bir makale ile ortaya çıkmıştır.BITCOIN VE KRİPTOPARALAR

Slide5

Bitcoin açık kaynak kodlu bir yazılımdır. Kamuya

açık (

open source

)

halde bulunan Bitcoin yazılımının kaynak kodları, başka yazılımcılar tarafından geliştirilerek yeni kriptoparalar üretilmiştir

. Bu

kriptoparalara

“

alternative

coin” kısaltması olan altcoin ismi verilmektedir.An itibariyle 1605 adet kriptopara bulunmaktadır. Kriptoparaların toplam pazar hacmi yaklaşık 500 milyar dolar olmakla birlikte, bu hacmin yaklaşık %35’ini Bitcoin tek başına domine ediyor. (Yaklaşık 160 milyar dolar)

BITCOIN VE KRİPTOPARALAR

Slide6

Bitcoin arzı, geliştiricisi Satoshi Nakamoto tarafından değerini korumak amacıyla ve

enflasyon riskine karşı 21 milyon BTC ile sınırlandırılmıştır. Hedeflenen toplam arzın yaklaşık %80’i tamamlanmış

ve kalan %20’lik arzın 2140 yılında tamamlanması

beklenmektedir.

Devletler para arzıyla ve kısıtlamasıyla bankadaki paranın değerini etkileyecek (enflasyon ve deflasyon) mali kararlar alabilirler. Oysa, Bitcoin arzı üzerinde banka ve devletlerin etkisi yoktur

EKONOMİK VE TEKNOLOJİK YÖNDEN

Slide7

Bitcoin, madencilik (mining) denilen bir sistem sayesinde üretilmektedir.

Bitcoin

transferleri de madencilik faaliyeti sonucunda gerçekleşir.

Bir

alıcıdan diğer bir alıcıya Bitcoin transferi gerçekleştirirken ortaya çıkan matematiksel problemin çözümü için madenciler yarışmakta, bu yarış sonucunda problemin

çözümünü ilk bulan madenci

ödülü

kazanmaktadır.

Kazanılan bu

ödül Bitcoin’dir. Bu ödül yaklaşık her 4 yılda bir yarıya inmektedir. Ağ ilk kurulduğunda her madenciye verilen ödül 50 BTC iken, 9 Temmuz 2016’dan itibaren 12,5 BTC olmuştur. EKONOMİK VE TEKNOLOJİK YÖNDEN

Slide8

Dolayısıyla madenciler vasıtasıyla üretim gerçekleşir ve Bitcoin arzı sağlanmış

olur.

Bitcoin arzı

ancak

madenciler tarafından yapılabilir ve dışarıdan hiçbir şekilde ağa para arzı sağlanamaz. Fakat geleneksel anlamda merkez bankaları tarafından istendiğinde ek para arzı

sağlanabilmektedir.

Bitcoin

(

Blockchain

) adem-i merkeziyetçi bir yapıya sahip iken geleneksel bankacılık sistemleri merkezidir. EKONOMİK VE TEKNOLOJİK YÖNDEN

Slide9

Slide10

Tesla

Model S –

Bitcoin mining

Tesla sunduğu Supercharger hizmeti ile ücretsiz elektrik sağlıyor.

Slide11

Bitcoin’in ilk geliştirildiği yıllar ağırlıklı olmak üzere kriptografi temelli teknolojisi sayesinde sağladığı

anonimlik

ile birçok suça finansal yönden aracılık yaptığına ilişkin iddialar bulunmaktadır.

Bitcoin’in

bir dönem günahların para birimi olarak anılmasında deep web (derin ağ,

darknet

) olarak adlandırılan internet ağında uyuşturucu, silah satışı, kiralık

katil, çocuk

pornografisi gibi konularda bir değişim aracı olması etkili olmuştur.

KÖTÜ İTİBAR: GÜNAHLARIN PARA BİRİMİ

Slide12

Amerika Birleşik Devletleri’nde, Silk Road (İpek Yolu) adında derin ağda yer alan bir e-ticaret sitesinde uyuşturucu satışı yapılıp Bitcoin

ile ödeme alınmaktaydı

.Ekim 2013’te ABD

kolluk birimleri

tarafından Silk Road internet sitesi erişime engellenince Bitcoin’in değerinde kısa süreli düşüş

yaşanmıştır.

Şubat

2015’te Silk Road adlı internet sitesinin kurucusu

uyuşturucu satışı

suçlamalarıyla müebbet hapis cezasına çarptırılmıştır.KÖTÜ İTİBAR: GÜNAHLARIN PARA BİRİMİ

Slide13

Fidye virüsü olarak adlandırılan ve dünya genelinde milyonlarca kişi ve kurum bilgisayarına bulaşarak dosyaları şifreleyen ve şifrelerin çözülüp bilgisayarların çalışır hale getirilmesi için 300 dolar karşılığı

Bitcoin

talep eden bir zararlı yazılım gündeme gelmiştir.

Bitcoin

ile fidye isteyen bu zararlı yazılımdan Türkiye de dahil 99 ülke etkilenmiştir.

KÖTÜ İTİBAR: GÜNAHLARIN PARA BİRİMİ

Slide14

Bitcoin ve kriptoparalar, giderek artan pazar hacmi (500 Milyar $) ve teknolojisinin yarattığı etki ile başlangıçtaki

kötü itibarından (günahların para birimi) kurtulmakta ve

geleneksel bankacılık sistemine alternatif

görülmektedir.

Yatırımcıları ise diğer yatırım araçlarından daha riskli olmasına rağmen fiyatların çok hızlı yükselmesinden dolayı kriptoparalara ciddi ilgi göstermektedir. Kriptopara teknolojileri kullanılarak yurtdışı para transferleri yapılmaya başlanmıştır. (Akbank)

GÜNAHLARIN PARA

BİRİMİnden

yatırım aracına

Slide15

Ülkemizde hukuki anlamda bir takım düzenlemeler yapılarak kriptoparalara vergisel yükümlülüklerin getirileceği ifade edilse de son olarak düzenleme yapılmayacağı belirtilmiştir. Bitcoin kullanımının

ceza hukuku anlamında

suç teşkil edip etmeyeceği hususu değerlendirilmelidir.

HUKUKİ OLARAK BITCOIN VE KRİPTOPARALAR

Slide16

Kanunla yasaklanmayan ve yaptırımı gösterilmeyen bir eylem veya faaliyetin icrası engellenemez ve yaptırıma

tabi tutulamaz.

Anayasa m.38;

« Kimse

, işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanunun suç saymadığı bir fiilden dolayı cezalandırılamaz; kimseye suçu işlediği zaman kanunda o suç için konulmuş olan cezadan daha ağır bir ceza verilemez.Ceza ve ceza yerine geçen güvenlik tedbirleri ancak kanunla konulur

. »

CEZA HUKUKU YÖNÜNDEN:

BITCOIN KULLANIMI SUÇ MUDUR?

Slide17

Anonim kimliği ve denetimden uzak adem-i merkeziyetçi yapısıyla Bitcoin, suç gelirlerinin (kara para) aklanmasına yönelik olarak kullanılabilmektedir. Nitekim Maliye Bakanlığı

Mali Suçları

Araştırma Kurulu (MASAK) tarafından, geniş anonimlik

imkânı sunan ve

kimliğini belli etmeyen internet bankacılığı ve elektronik paranın aklama faaliyetlerinde kullanılan yöntemlerden olduğu belirtilmiştir.

Suçtan kaynaklanan mal varlığı değerini (kara para) aklamaya yönelik olarak

Bitcoin

ve diğer

kriptoparaları kullanan kişi veya kişiler hakkında da TCK m. 282’de düzenlenen “Suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama” suçu gündeme gelecektir.Bıtcoın VE SUÇ GELİRLERİNİN AKLANMASI

Slide18

Vergi mevzuatında herhangi bir düzenleme bulunmadığından vergilendirmenin yapılması hukuken mümkün değildir.

Kriptoparaların

yatırım aracı haline

gelmesi dolayısıyla

bir gelir unsuru olması vergi hukukunu da ilgilendirmektedir. Vergide kanunilik ve belirlilik

ilkeleri gereğince

kişilerin mülkiyet haklarında bir sınırlandırma anlamına gelen verginin

kanunlar ile

konulması

gerekmektedir. Vergi hukuku yönünden

Slide19

Nitekim vergi hukukunun temel ilkelerinden olan kıyas yasağı ve belirlilik ilkesi demokratik hukuk devletlerinin bir gereği olup, vergilendirmede keyfiliğin önlenmesi amacını gütmektedir. Hukuk devletlerinde hukuki güvenlik ilkesinin zarar görmemesi dolayısıyla vergilerin geriye yürümezliği söz konusudur. Dolayısıyla olası vergisel düzenlemede,

Bitcoin’e

ilişkin kanunda tanımlama yapılmalı ve geriye yürümezlik ilkeleri gözetilerek, bireylerin mülkiyet haklarının sınırları korunmalıdır.

Vergi hukuku yönünden

Slide20

Bitcoin, sanılanın aksine elektronik para değildir. Bitcoin

, 6493

sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik

Para Kuruluşları Hakkında

Kanun’un 3/ç maddesindeki elektronik para unsurlarını taşımamaktadır. Dolayısıyla Bitcoin ve kriptoparaların Türk hukuk

s

isteminde elektronik

para olarak

adlandırılması mümkün değildir.

BITCOIN ELEKTRONİK PARA DEĞİLDİR

Slide21

Sonuç olarak Bitcoin, Türk mevzuatının hiçbir alanında düzenlenmemektedir. Dolayısıyla mevzuatta kendine yer bulamayan

Bitcoin

ve kriptoparalar

, ceza

hukuku anlamında bir suç veya yaptırım teşkil etmemekle birlikte vergilendirilmesi de mümkün görünmemektedir.

HUKUKİ BAKIŞ: SON

Slide22

Hukukun teknolojik gelişmeleri izlemesi gerekiyor.Bitcoin ve kriptoparalara

ilişkin yasal düzenlemelerin mevcut olmaması ve

şimdilik istismara uygun teknolojik altyapıları itibariyle kötü niyetli kullanımların önünün

kesilmesi ve

yaptırıma tabi tutulması gerekmektedir. Kriptoparalar yasal olarak düzenlenerek, hem bireylerin hem de kamunun hukuku gözetilmelidir.

Bitcoin

ve

kriptopara

alım-satım yapan şirketler, kanunlarla denetim altına alınarak standartlar getirilmeli, gerektiği takdirde bu şirketler vasıtasıyla elde edilen gelirler vergilendirilmelidir. Denetime tabi şirketler dışında kripto para alım-satımları yaptırıma tabi tutulmalı ve bireylerin dolayısıyla kamunun hukuki güvenliği sağlanmalıdır. değerlendirme

Slide23

GÜNAHLARIN PARA BİRİMİNDEN YATIRIM ARACINA: HUKUKİ OLARAK BİTCOİN VE KRİPTOPARALAR

DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM

THANKS FOR LISTENING

Burak ÜÇÜNCÜ

Ankara Barosu

Trainee

Lawyer

at Ankara Bar

Associationwww.burakucuncu.com.tr b@burakucuncu.com.tr