VİRÜSLER AVİAN İNFLUENZA - PowerPoint Presentation

Slide1

VİRÜSLER

Slide2

AVİAN İNFLUENZA

Slide3

Slide4

Virüs

, canlı hücreleri

enfekte

edebilen

 

mikroskobik

 

taneciktir

.

Bağımsız üreme yetenekleri yok

Çekirdek ,Ribozom,

Mitekondri

,

Lizozom

YOK

Işık Mikroskobunda görülemezler

Elektron Mikroskobu ile görülebilirler

Koruyucu bir protein örtü ile sarılmış

SADECE RNA veya DNA içeren küçük

infektif

taneciklerdir.

Slide5

Enerji üretemezler çünkü enzim sistemleri yoktur.

YANİ

Metabolik

ve

biyosentetik

enzimlere sahip değildirler

Protein sentez edemezler çünkü ribozomları yoktur.

Dolayısı ile kendilerine ait bir metabolizmaları yoktur.

Zorunlu Hücre içi paraziti adını alırlar.

Canlılık fonksiyonları konak hücreye bağlıdır.

Slide6

20-300

nm

arasındadırlar

Bakterileri tutan filtrelerden süzülebilirler

Virüsler tek tip NÜKLEİK ASİT içerirler

Ya RNA yada DNA taşırlar.

Virüs genleri lineer veya dairesel olabilir.Tek veya parçalı olabilir.

Tek veya çift iplikçik şeklinde olabilir.

Slide7

Konak canlının metabolizmasını kullanarak

replikasyon

yapar.

İnfekte

ettiği konak hücrenin metabolizmasını kontrol altına alarak; hücredeki metabolizma olaylarını yeni virüs partikülleri oluşturmak üzere yönetir.

Slide8

Slide9

Slide10

HIV (İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü)

Slide11

Kuş gribi virüsü

Slide12

Domuz gribi virüsü

Slide13

Sarı humma virüsü

Slide14

Hepatit C virüsü

Slide15

Batı Nil virüsü

Slide16

Maymun virüsü

Slide17

Polio virüs

Slide18

Grip virüsü

Slide19

Çiçek hastalığı virüsü

Slide20

Kızamık virüsü

Slide21

Dang Humması virüsü

Slide22

Sars virüsü (coronavirüs)

Slide23

Slide24

Slide25

KAPSİT

Virüsün genetik materyalini saran ve onu koruyan protein kılıftır.

Virüse karakteristik şeklini

verir

KAPSOMER

Kapsiti

oluşturan belli bir düzende dizilmiş küçük

polipeptit

ünitelerinden oluşmuş alt birimlerdir.

Her bir virüsün kendine has yapıda

kapsomeri

vardır.Bu özellik virüslerin tanımlanmasında kullanılır

.

NÜKLEOKAPSİT

Nükleik

asitle

kapsitin

birlikte oluşturdukları yapıya denir.

Slide26

Kapsomerleri

oluşturan yapı üniteleri belirli bir simetri

içerisindededirler

.

Helikal

simetri,kübik simetri ve kompleks yapıda bulunabilirler.

Slide27

Slide28

Slide29

ŞEKİL VE BÜYÜKLÜKLERİ

Genellikle 100

nm

civarında

Şekilleri

kapsit

veya bazı virüslerde bulunan zarf yapısına göre simetriktir

Zarflı virüsler genellikle küreseldir

Çoğu bakteri virüsü çift sarmal DNA ya sahiptir

Hayvan virüslerinin çoğu çift sarmal DNA veya tek sarmal RNA içerir

Ençok

görülen morfolojik şekiller

polihedral

(

icosahedral

) ve sarmaldır

Slide30

ZARF

Bazı virüslerde ZARF gibi ek yapılar vardır

ZARFIN YAPISI

Lipit ve Protein

ler

vardır

LİPİT TABAKA

Lipit tabaka virüsü organik çözücülere duyarlı hale getirir

BU nedenle zarflı virüsler ortam koşullarından çabuk etkilenirler

Viral

zarf zarar görürse virüs

inaktivitesini

kaybeder

Slide31

Slide32

VİRÜS PROTEİNLERİ

Glikoprotein

ve

Matriks

Proteinleri

GLİKOPROTEİN

Virüs antijenleridir.Virüsün konak hücre

reseptörlerine

adsorpsiyon

ve

penetrasyonunu

sağlar

Örn: bazı virüslerdeki

hemaglütinin

,

nöraminidaz

,füzyon proteini

Slide33

MATRİKS PROTEİNLERİ

Hücre

membranından

tomurcuklanma yoluyla virüslerin ortama çıkmasında rol oynar

Slide34

Slide35

VİRÜSLERİN SINIFLANDIRILMASI

Nükleik

asit tipine göre

Büyüklük ve morfolojisine göre

Zarf ve kuyruk gibi ek yapılarına göre

İnfekte

ettiği hücrenin tipine göre (hayvan bitki ve bakteri virüsleri gibi )

Slide36

Organizmaya giriş yolu ne olursa olsun, genellikle her

virus

belirli bir doku ya da organa yerleşme eğilimi gösterir.

Örneğin, kuduz ve çocuk felci

virusları

sinir sistemine, sarılığa neden olan Hepatit A ve B

virusları

karaciğere,

rotavirus

sindirim sistemine yerleşirler.

NOT:

Her virüsün etki ettiği hücre kendisine özgüdür. Yani karaciğer hücresinde çoğalan bir virüs, sinir hücresinde çoğalamaz.

Bakteriyofaj

DNA sı tam bir virüsü oluşturabilecek bilgiye sahiptir.

Slide37

ŞEKİLLERİNE GÖRE

İKOZEHEDRAL VE HELİKAL SİMETRİ VE KOMPLEKS SİMETRİLİ VİRÜSLER

Slide38

HELİKAL SİMETRİ

Helezon yapılı virüsler olarak da adlandırılırlar.

Bu tür simetride

kapsomerler

nukleusun

etrafında bir eksen boyunca üst üste kıvrılarak boru şeklinde dizilmişlerdir.

Bir nevi yay ya da helezon oluşturmuşlardır.

Helikal

simetri içeren virüslerin

kapsomerleri

tek bir

polipeptidden

oluşmuştur.

Helikalsimetrili

kapsidler

yalnızca RNA virüslerinde bulunmaktadır.

İnsanda hastalık oluşturan bütün

helikal

simetrili virüsler zarflıdır.

Slide39

TÜTÜN MOZAİK VİRÜSÜ HELİKAL SİMETRİYE ÖRNEK

Slide40

HELİKAL SİMETRİ

Slide41

İKOZAHEDRAL SİMETRİ

Kübik simetrili virüsler olarak da adlandırılırlar.

Bu tür simetri yapısı 20 eşkenar üçgen şeklinde dizilen

kapsomerlerin

birleşmesiyle oluşan, 12 köşesi bulunan bir simetri yapısıdır.

Slide42

KOMPLEKS (KARMAŞIK) YAPILI VİRÜSLER

Bazı virüsler belirgin bir simetri yapısı göstermezler.

Bunların daha karmaşık ve daha farklı bir

kapsid

yapıları vardır.

En büyük virüs olan

Poxvirüsler

ve

Filoviruslar

bu gruptadır.

Poksvirusların

dış kılıfı

lipidve

proteinden yapılmış ünitelerden oluşmuştur.

Bu yüzden diğer

viral

zarflardan farklı görülürler.

İç kısımlarında ise çok iyi yapılanmış bir genom ile birlikte kompleks proteinler ve enzimler yer alır.

Filoviruslarise

helika

lyapı

benzeri bir

nükleokapsid

içeren çok uzun, kıvrık ve ipliksi formda, zarflı partiküller şeklinde görülürler.

Slide43

BAKTERİYOFAJLAR

Bakteri hücrelerini

infekte

eden hücrelerdir

İki türlü

infeksiyon

şekli vardır

1- LİTİK İNFEKSİYON

Faj

kendi DNA

sını

çoğaltır ve konakçı hücreyi eritir

1-LİZOGENİK İNFEKSİYON

Faj

DNA sı konakçı hücre içinde kalır bu esnada çok nadir

liziz

meydana gelir

Slide44

Slide45

Faj

kuyruğu ile bir bakteriye tutunur.  Kuyruk kısmında taşıdığı enzimler, konak hücrenin zarını eritir.

Fajın

sadece DNA sı bakteri içine girer.

Kuyruk ve başın protein kılıfı dışarıda kalır.

Faj

DNA sı bakterinin tüm

metabolik

faaliyetlerini kontrolüne alır.

Yeni

faj

DNA

ları

sentezlenir.

Faj

DNA sına göre protein kılıf sentezlenir.

Sentezlenen DNA ve protein kılıf birleşerek yeni virüsler oluşturulur.

Bakteri parçalanır ve yüzlerce yeni

faj

serbest duruma gelir.

Fajlar

başka bakterileri

enfekte

eder.

Slide46

Slide47

BAKTERİYOFAJLAR

LİTİK İNFEKSİYON Litik fajlar daima Konakçı hücreyi eritir

Slide48

T 4 BAKTERİYOFAJI

Electron

micrograph

and

schematic

drawing

of

bacteriophage

T4, a

lytic

phage

of

E.

coli

Slide49

DİĞER LİTİK FAJLAR

Slide50

Slide51

LİTİK FAJLARIN HAYAT DÖNGÜSÜ

1.ADIM ADSORPSİYONVirüs hücre duvarına yapışır2.ADIM PENETRASYONVirüs DNA sı hücre içine girer Phage T4 adsorption to the cell wall of E. coli

Slide52

3.ADIM

Virüs Proteinlerinin sentezlenmesi 4.ADIMVirüs DNA sının çoğaltılması Phage T2 attacks E. coli

Slide53

5.ADIM

Son

Viral

proteinlerin sentezlenmesi

6.ADIM

Çoğalma

7.ADIM

Liziz

ve olgun virüslerin sentezlenmesi

Slide54

T4fajının

E.

colihücresinden

liziz

sonucu çıkışı

Slide55

LİTİK FAJLARIN HAYAT DÖNGÜSÜ

Slide56

BAKTERİYOFAJLAR

LİZOGENİK İNFEKSİYONLAR

Lizogenik

fajlar

çok nadir olarak konakçı hücresini eritir

Slide57

Phage P2, a

lysogenic

phage of

Salmonella

Slide58

LİZOGENİK FAJLARIN HAYAT DÖNGÜSÜ

Slide59

LİZOGEN

Lizogen

infeksiyon

litik

infeksiyon

gibi

adsorpsiyon

ve

penetrasyon

ile

viral

DNA

nın

konakçı hücresine girmesiyle başlar

Penetrasyondan

sonra

faj

DNA sı konakçı hücrenin kromozomları ile birleşir

Bu DNA

lara

PROFAJ denir

Profaj

genler protein kılıfı ve DNA

nın

çoğaltılması için devreye girer

Slide60

Lambda

fajının

E.

coli

yüzeyine

adsorbsiyonu

,

Slide61

Phage lambda, a

lysogenic

phage of

E. coli

Slide62

LİZOGEN

Bakteri, virüs DNA

sını

çoğaltmaya başlar

Bu bakteriler normal görünümde olup ikiye bölünerek çoğalmaya devam ederler

Sonunda virüs konak hücrenin bir parçası haline gelip uzun süre öyle kalabilir veya tekrar

Litik

döngüye katılabilir.

Slide63

LİZOGENİK FAJLARIN HAYAT DÖNGÜSÜ

Slide64

BAKTERİYOFAJLARIN KULLANIMI

Fajlardan

genetik mühendisliğinde ve

biyoteknolojide

faydalanılr

Enfeksiyonların kontrolünde

litik

fajların

enzimlerinden yararlanılır

Hayvanlarda ve tarımda

fajlar

kullanılır(tedavi amaçlı)

Patojenik

bakterilerin tanımlanmasında

fajlardan

yararlanılır

Slide65

VİRÜS BAKTERİ ARASINDAKİ FARKLAR

 Aralarındaki Farklar:

Virüsler ancak elektron mikroskobuyla görülebilir. Bakteriler normal bir

mikroskobla

görülebilir.Virüsler bakterilerden yaklaşık 100 kat daha küçüktür.

Virüsler sadece genetik bilgiyi taşırlar, gelişmek ve çoğalabilmek için canlı hücrelere ihtiyaç duyarlar. Bakterilerin buna ihtiyacı yoktur gerekli mekanizmayı hücre içinde bulundururlar.

Virüslere antibiyotik etki etmez. Bakterilerden kaynaklanan hastalıkların tedavisinde antibiyotik kullanılır.

Virüsler ısıya karşı dayanıksızdırlar. Bakterilerin bazıları sıcaklığa dayanıklıdırlar, kaplıcalarda bakterilere rastlanabilir.

 

Slide66

PRİONLAR

Sadece proteinden oluşmuş

enfektif

protein tanecikleridir.

DNA veya RNA

ları

yoktur.

En küçük virüslerden bile 100 kat küçüktürler.

KISACA

Protein içeren ve bulaştırılabilen karakterde küçük partiküllerdir

Slide67

Ne

virüs

, ne

bakteri

olan,

sinir sistemi hücrelerinde doğal olarak üretilen normal proteinlerin, değişerek oluşturduğu,

izole, bulaşıcı, patojen ve

infekte

etme yetisine sahip proteinlerdir

Sığırlarda görülen

deli dana hastalığı

, koyunlarda görülen

Scrapie

gibi

dejeneratif

sinir sistemi hastalıklarına neden olur.

İnsanlarda ise

Creutzfeldt

-

Jakob

hastalığı

,

Gerstmann

-

Straussman

-

Scheinker

hastalığı

,

Kuru

,

Ölümcül ailesel uykusuzluk hastalığı

gibi sinir sistemini etkileyen klinik tablolara neden olur.

Slide68

Mor ötesi,ışın ve ısı ile

inaktivasyona

viruslardan

daha dirençlidirler.

Slide69

Bulaşıcı süngerimsi

ensefalopati

Hastalıkların sonucunda zihinsel ve fiziksel yetenekler bozulur ve beyin dokusu,

otopside

bir

mikroskop

altında incelendiğinde

korteksde

çok sayıda küçük delikler görünür.

Bu görünümden bir süngeri andırdığından

süngerimsi

tabiri kullanılmıştır.

Etkilenen canlılarda bellek değişiklikleri, kişilik değişiklikleri ve hareket ile ilgili sorunlar görülmeye başlar ve beyin işlevlerindeki bozukluklar nedeniyle zamanla kötüleşebilir. İnsanlarda görülen

prion

hastalıkları; klasik

Creutzfeldt

-

Jakob

hastalığı

Slide70

FİZİKSEL VE KİMYASAL ETKİLER

Isı

Eter

Tuzlar

Formaldehit radyasyon

Bazı boyalar

Çeşitli enzimler

Deterjanlar

Çeşitli derece ve durumlarda etkilenirler

Antibiyotiklerden etkilenmezler

Slide71

VİRUSLARIN ÜRETİLMESİ

HÜCRE KÜLTÜRLERİ

EMBRİYONLU YUMURTA KÜLTÜRÜ

DENEY HAYVANLARI (tavşan,maymun,

hamster

,fare)

Slide72

VİRAL HASTALIKLARIN LABORATUVAR TANISI

Viral

hastalıkların çoğunda klinik bulgular birbirine benzediği için, klinik olarak kesin tanı konulması mümkün değildir.

Bu yüzden bu tür hastalıkların ayırt edici tanısında

laboratuvar

testleri oldukça önemlidir.

Laboratuvar

yöntemleri 3 ana grup altında

toplanmaktadır.

1 -

Virusun

ya da

viral

antijenlerin araştırılması

2

- Virüsün üretilerek izole edilmesi ve tiplendirilmesi

3 - Virüse özgül antikorların araştırılması

Slide73

VİRUSLARIN LABORATUVAR TANILARI

DİREKT YÖNTEMLER

SİTOLOJİK

KÜLTÜRLE VİRÜS İZOLASYONU

FAT (FLURESAN ANTİKOR TEKNİĞİ)

PCR (POLİMERAZ ZİNCİR TEKNİĞİ )

Slide74

İNDİREKT YÖNTEMLER

CF (KOMPLEMAN BİRLEŞMESİ)

HI (HEMAGLÜTİNASYON İNHİBİSYON )

ELİSA (ENZYM LİNKED İMMUNOSORBENT ASSAY )

RIA (RADİO İMMUNOASSAY )

Slide75