Serap FİDAN Uzman Psikolojik Danışman ve Rehber Öğretmen Madde kullanımı ve bağımlılığı gerek ülkemizde gerekse Dünya da önemli bir sorun alanıdır ID: 429778
Download Presentation The PPT/PDF document "Madde Kullanımı ile Mücadele" is the property of its rightful owner. Permission is granted to download and print the materials on this web site for personal, non-commercial use only, and to display it on your personal computer provided you do not modify the materials and that you retain all copyright notices contained in the materials. By downloading content from our website, you accept the terms of this agreement.
Slide1
Madde Kullanımı ile Mücadele
Serap FİDANUzman Psikolojik Danışman ve Rehber Öğretmen Slide2
Madde kullanımı ve bağımlılığı gerek ülkemizde gerekse Dünya da önemli bir sorun alanıdır. Slide3
Avrupa ülkelerinde Madde Kullanım oranı ortalaması %20 üzerindedir.
Amerika: %30
Almanya: %25
İngiltere: %25
Çek Cumhuriyetinde : %45
15-24 yaşları arasında
%
10-17
oranında
uyuşturucu
kullanımına sahip ülkemizde, ulusal tabanlı ve koordineli önleme planlarının yetersiz olması nedeniyle madde kullanım oranları her yıl artış göstermektedir.Slide4
Yıllara göre madde bağlantılı suçlardan dolayı ceza ifaz kurumlarında
Bulunan kişi sayısı
Ceza İnfaz Kurumlarında Bulunan Kişi SayısıSlide5Slide6
2014 yılında 648 kişinin uyuşturucu nedeniyle hayatını kaybetmiştir
. Bu
rakam 2013 yılında 162
dir
.Görüldüğü üzere 1 yılda ölüm oranlar 4-5 kat artmıştır .
Slide7
İLLERE GÖRE TÜRKİYE’DE UYUŞTURUCU KULLANIMI DAĞILIMISlide8
Bağımlılık Yapan
ve Kötüye Kullanılan Maddeler
Alkol
Uyarıcılar
Esrar ve Türevleri
Kokain
Hayal Gördüren Maddeler
Uçucu
Maddeler (tiner, çakmak gazı)
Nikotin
Eroin
SENTETİK UYUŞTURUCU (
Bonzai
)Slide9
Bağımlılık Nedir?
Kullanılan maddeye yönelik yoğun bir istek yaşamak, Bu
isteği durdurmakta
zorlanmak,
Kötü
sonuçlarına rağmen kullanmaya devam
etmek, Aynı etkiyi elde etmek için daha sık ve daha fazla miktarda madde kullanmak.Slide10Slide11Slide12
?
!!!Slide13
Unchain your brain,
Amen, D and Smith D; 2010,
Mindworks
Press.Slide14
Sağlıklı beyin
Al
kolun tahrip ettiği beyin
Unchain your brain, Amen, D and Smith D; 2010,
Mindworks
Press.Slide15
Unchain your brain,
Amen, D and Smith D; 2010,
Mindworks
Press.
Sağlıklı beyin
Uyarıcı maddenin tahrip
ettiği beyinSlide16
Toplumun Risk Grubu Kimlerdir?
Erkekler: Madde ile tanışma ve kullanma fırsatlarının olması ve sosyal rolleri nedeniyle kullanım sıklığı kadınlara oranla daha yüksektir.
Ergenler:
Çeşitli biyolojik, psikolojik ve sosyal nedenlerden dolayı madde kullanımının başlanmasına en sık rastlanan dönemdirSlide17
Doğru
ZannedilenY-a-n-l-ı-ş-l-a-r
“Benim iradem güçlüdür,
ben bağımlı olmam.”
“Ben kendimi
kontrol edebilirim.”
“Madde kullanımıarkadaşlık ilişkilerini arttırır.”
“Bağımlılık yapıcı madde kullanmak insanın sosyal çevresinin genişlemesine yardımcı olur.”
“
Herkes kullanıyor,
bir şey olmuyor
.”
“Bir kere kullanmaktan
bir şey çıkmaz.”
“Sadece zayıf insanlar bağımlı olur.”
“Ara sıra kullanmakla
bir şey olmaz.”
“Madde, sadece
kullanan kişiye zarar verir.”
“Ottur, zararı yoktur. Bağımlılık da yapmaz.”
“Tüm bağımlılar hapsedilmelidir.”
Sayfa 22-27Slide18
Ergenlik Süreci
Neden Risklidir
Geçiş dönemidir ve dinamik bir süreçtir.
Duygusal olarak coşku ve taşkınlık,
Çabuk kurulan ve bozulan ilişkiler,
Kolay etkilenme ve toplum içinde sivrilme,
İlgi çekme ve rol sahibi olma çabası, ergenlik döneminin çeşitli davranış özelliklerine örnek verilebilir.
Slide19
Ergenlik döneminde görülen riskli davranışlar;
Okul performansında bozulma,Kişisel alışkanlıklarda belirgin değişimler,Davranışlarda ve duygu durumda belirgin değişimler,
İlgi alanlarına karşı istek kaybı, sosyal aktivitelere katılımın azalması,
Sigara kullanımı, sokak dilini kullanmaya başlama,
Akran gruplarına dahil olma, madde ve alkol kullanımı.Slide20
Madde Kullanımında İlk Teklifi Kim Yapar?Slide21
Bir Dost…Slide22
Gençler Bağımlılık Yapıcı Maddeleri Neden Deniyorlar ?
Sizce
?Slide23
Sosyal Çevre ve Akran
Baskısı %50
Merak %31
Problem %11
Eğlenmek %8
Sayfa 14-19Slide24
Ergenler Neden Uyuşturucu Madde Kullanır?
1.Arkadaş Baskısı:
Israr
Dışlanma Korkusu
Hayır Diyememe
2. Merak:
Maddenin yaratacağı etki
nasıl
Özendirici konuşmalardan, davranışlardan ve kişilerden etkilenir.Slide25
Ergenler Neden Uyuşturucu Madde Kullanır?
3. Kişisel Yatkınlık:
Asi olan, Değişken ruh halinde olan,çabuk
parlayan ergenler
çevrelerine uyum sağlamakta
zorlanır.
4. Sorunlarıyla Baş Etme Yöntemi Olarak:
Sorun yaşamayan
genç yoktur.
Stres
Çaresiz hissetme
YalnızlıkSlide26
Ergenler Neden Uyuşturucu Madde Kullanır?
5. Kendini Kanıtlamak
,
Farklı Görünmek İçin:
PopülerlikSlide27
Risk Gruplarına Yönelik Uygun Müdahaleler
1-Arkadaş grubuna bağlı riskler• Madde kullanan arkadaşlarının olması
• Arkadaş grubunun madde kullanımını onaylayan kişiler olması
• Arkadaş grubuna bağlılıkSlide28Slide29Slide30
Ergenlikte Sorun Alanları
Ergenlikte Ailelerin Yaşadığı
Sorun Alanları
Çocuğum Sözümü Dinlemiyor.
Çok İnatçı, Hep Kendi İstediği Olsun İstiyor…
Hep Kötü Kişilerle Arkadaşlık Yapıyor…
Gittikçe Yabancılaşıyor ve Bizden Uzaklaşıyor…
Eyvah !!! Çocuğum Sigara İçiyor.
Sınır Koyamıyoruz...Slide31
Madde Kullanımından Uzak
Tutacak Faktörler Nelerdir
Araştırmalarda madde ve alkol bağımlılığından koruyucu etkenler olarak;
Güçlü ve pozitif aile bağları,
Ebeveynlerin çocuklarının arkadaşları ve neler yaptıklarından haberdar olması,
Aile içi kuralların açık olması ve herkesin bunlara
uyması,
Ebeveynlerin çocuklarının yaşamlarına ilgili olmaları,
Okulda başarılı olma,
Okul, kulüpler gibi kurumlarla kurulmuş güçlü bir bağ,
Uyuşturucu kullanımı ile ilgili doğru bilgilenme
yapılmasıSlide32
Madde
Kullanım Riski Olabilen Ergenle Sağlıklı İletişim
2. Aileye Bağlı
Riskler
•
Ebeveynlerin tutarsız mesajlar vermesi
• Aile içi iletişimin zayıf olması (annenin evet dediğine babanın hayır demesi, ailede tek bir kişinin kural koyucu olması gibi)• Ailede kavga, çatışma ortamının olması• Ebeveynlerin madde kullanımına dair düşünceleri
• Ebeveynin çocuğun uç davranışlarına ya da madde kullanımına gösterdiği müsamaha
• Ebeveynin çocuğun yaşamı hakkında ilgisiz ve bilgisiz olması
• Aile içinde uygun olmayan disiplin yöntemleri ya da hiç disiplinin olmamasıSlide33
Ne
Yapmamalı?
•
Var olan sorunu görmezden gelme
• İletişimi kopartmak
• “Ben değişmem, o değişsin” demek
• Kuralların olmadığı bir ortam sunmak• Özgür bırakmak adına hayatına hiç müdahale etmemekSlide34
Ne Yapmalı?
• İletişimi arttırmak için girişimlerde bulunmak
• Aile içi belli kurallar koymak
•
Çocuğun ilgi alanlarını bilmek.
• Uyuşturucu ile ilgili bilgilendirmek.
• Tutarlı mesajlar vermek.
Slide35
Çocuğunuz bağımsız bir birey olarak görün.
Anne - babanın, kurallar ve uygulanışları hakkında fikir birliğinin olması • Sorumluluk verin, karar vermesine izin
verin
Model
olun. ( çakmağınızı, sigaranızı onun uzatmasını istemeyin.
)
Çocuğunuzu yakından takip edin. Slide36
Suçla
MAyın, Eleştir
ME
yin
,
Yargıla
MAyın, Öğüt verME
yin
Ben dili
ile konuşun.Slide37
Ama en önemlisi
HAYIR DEMEYİ
ÖĞRETİNSlide38
Örnek Hayır Deme Cümleleri…
Hayır, teşekkür ederim.Hayır, bana göre değil.
Hayır dostum, sağ ol. Ben böyle iyiyim.
Hayır eğer annem, babam bu durumda görse gerçekten çok üzülür.
Hayır insanda yaptığı etkiyi sevmem.
Hayır ben bütün beyin hücrelerimin yerli yerinde kalmasını istiyorumSlide39
Örnek Hayır Deme Cümleleri…
Hayır, sağlıklı kalmak için çabalıyorum.Ben bir sporcuyum, böyle şeyler yapamam.
Hayır, teşekkürler, ben eve gitmeliyim.
Hayır, ben okula gidiyorum. Bunu riske atmak istemem.
Yapamam. Ben işin kolayına kaçamam.Slide40
3. Kişiye Bağlı Riskler
• Kolay çeline bilirlik • İçe kapanık olmak
• Kendi fikirlerini açıkça ifade edememek
• Olumsuz duygularla (kaygı, öfke, korku, yalnızlık, hayal kırıklığı, umutsuzluk vb) baş etmekte zorlanmak
• Okul başarısızlığı, sınıf tekrarı, devamsızlık, sınıfta kalmak
• Dürtüsellik ve
hiperaktivitenin varlığı• Çocuğun geçmişte ya da şimdi evden kaçma, okuldan kaçma, yangın çıkarma, hayvanlara zarar verme vb. davranışlarının olmasıSlide41
Ne Yapmamalı?
• Suçlamak •
Kişiliğine yönelik eleştirilerde bulunmak
• Yaşıtlarıyla kıyaslamak
• Uygun olmayan ceza yöntemleri
kullanmakSlide42
Ne Yapmalı?
• Özgüvenini artıracak küçük sorumluluklar vermek• Pozitif yönlerini ve davranışlarını desteklemek• Kendi yeterliliğini göstermesine yardımcı olmak
• Ailece birlikte geçirilen zamanları arttırmak
• Aile içinde bir birey olduğunu fark ettirmek,
alınacak kararlarda fikirlerini almak ve uygulamakSlide43
ERGENLE NASIL KONUŞMALIYIZ?
Ergen:
Ben okulu bırakıyorum.
Aile:
O da nerden çıktı şimdi? Saçmalama.
Ergen:
Ne saçmalığı ben okula gitmek istemiyorum.Aile: Biz seni okula göndermek için ne kadar emekveriyoruz biliyor musun sen?Ergen
: Tamam işte artık emek vermeyin, ben okula gitmeyeceğim
.
Bu diyalogda problem çözülmemekle birlikte,
iletişim de koptu
.
Bunu deneyin
;
Aile:
Bu
kararı neden verdin?
Aile:
Neden
okulu bırakmak istiyorsun?
Aile:
Bu
kararın hayatını nasıl etkiler? Bir düşün bakalım. Hangi alanlarda çalışmak istiyorsun? Neden bu işi istiyorsun?
Aile:
“
Senin hayatın için bunun önemli bir karar olduğunu
dü
ş
ünüyorum
,
bu
y
üzden
istersen
bir
deneme
yapalım. Birlikte bir süre belirleyelim ve bu süre içerisinde okula ara verip çalış. Süre sonunda her iki olasılığı da görüp karar verirsin.”Slide44