Seyidov Elvin 365B Epilepsiya - PowerPoint Presentation

Slide1

Seyidov Elvin 365B

Slide2

Epilepsiya

Slide3

Epilepsiya nədir?

Epilepsiya

-

baş beynin çoxsəbəbli xroniki xəstəliyi olub,neyronların həddən artıq qıcıqlanması nəticəsində yaranır və epileptik tutmalar baş verir.

Epilepsiya

qısaca,mərkəzi sinir sisteminin neyronlarının paroksizmal(tərkrarlanan) və reversibl (geçici) anormal elektrik deşarjlarıdır.Bu deşarjların olduğu yerlərdən asılı olaraq müxətlif xüsusiyyətli tutmalar baş verir.

Slide4

Epilepsiya nədir?

Slide5

Epilepsiya nədir?

Epileptik reaksiyalar

-

Beyinin çox güclü xarici və daxili təsirlərə cavab vermə qabiliyyətidir.Bu reaksiyalar tək-tək və seyrək epizodik tutmalar şəklində olub,patogen epiloptogen təsir kəsiləndən sonra müşahidə edilmir.Örnək olaraq - Yolxucu xəstıliklər zamanı yüksək temperatu nəticəsində febril qıcolmalar,elektroşok və insulin koması,hipoksiya,alkoqol,dəm qazı zəhərlənma zamanı baş verən qıcolmalar.

Slide6

Epilepsiya nədir?

Epileptik sindrom 

-

Beyin qan dövranın pozulması,beyin şişləri,beynin iltihabı,intoksikasiyası və parazitlərlə zədələnmə ilə əlaqədar beyində müxtəlif patoloji ocaqların inkişafı nəticəsində əmələ gələn təkrar epilepsiya tutmaları ilə xarakterizə olunur.

Slide7

Etiologiyası

Epilepsiyanın əmələ gəlməsində irsi,perinatal və qazanılmış xarici mühit amilləri mühüm rol oynayır.

İrsi amil - genin natamam penetrantlığı ilə autosom-dominant tip ezrə örtülən tipik absanslarda və birincili-yayılmış epilepsiya zamanı parsial tutmalara nisbətən daha şox sabitliklə özünü büruzə verir.

Xarici amillərə perinatal və postnatal amillər aiddir.

Slide8

Patogenezi

Epilepsiyanın əsas mexanizmi neyronların fəaliyyətinin hipersinxronlaşmasıdır.

Epileptik fəallığın ocaqdan yayılma mexanizminin şərti olaraq aşağıdakı formaları var:

yarımkürə daxilində qonşu qabıq strukturlara yaılma

döyənəkli cisim vasitəsilə əks yarımkürəyə yayılma

retikulyar formasiya vasitəsilə bütün beynə yayılma

Slide9

Patogenezi

Epilepsiyanın patogenezində eləcədə əlavə neyronlar sistemi vasitəsi ilə epileptik ocağın neyronları ilə kollateral QAYT-ergik sinapslar əmələ gətirən qayıdan epilepsiya əleyhinə tormozlanma mexanizminin olması da mühüm rol oynayır.

Beləliklə QAYT - epileptik fəallığın qarşısını alan təbii tormazlayıcı beyin mediatorudur.

Slide10

Patogenezi

Beynin qıcolma fəallığı uşaq yaşlarında daha yüksək olur ki,bu da tormozlama mexanizmi tam inkişaf etməməsi ilə izah olunur.Ona görə də epilepsiya və qıcolma sindromları uşaqlarda böyüklərə nisbətən dah tez - tez baş verir.

Slide11

Patogenezi

Beynin qıcolma fəallığı uşaq yaşlarında daha yüksək olur ki,bu da tormozlama mexanizmi tam inkişaf etməməsi ilə izah olunur.Ona görə də epilepsiya və qıcolma sindromları uşaqlarda böyüklərə nisbətən dah tez - tez baş verir.

Slide12

Klinikası

Beynəlxalq təsnifata görə aşağıdakı kimi bölünür.

Parsial qicolmalar

Generalizə olumuş qicolmalar

Slide13

Klinikası

Parsial tutmalar zamanı epilepsiya ocağı beyin qabığında yerləşir,prosesə beynin bir hissəsi qoşulur,ancaq qabıqaltı strukturlar mütləq iştirak edir.

Parsial Tutmalar sadə (şüur pozulmadan) və mürəkkəb (şüur pozulmaqla) tutmalara bölünür.

Eləcədə ikincili yayılma ilə keçən  parsial tutmalar da ayırd edilir.

Hərəki,hissi,psixoloji təzahürlərlə müşayiət olunan parsial tutmalar da vardır

Slide14

Klinikası

Parsial hərəki tutmalara Koçevnikov epilepsiyası aiddir:məhdud əzələ qruplarında dövrü yayılmış tutmalara keçən daimi miokloniyalar.

Parsial hissi tutmalara Cekson tutmaları və ya somatosensor tutmalar aid edilir.

Psixopatoloji tutmalar nadir hallarda şüur pozulmadan keçir vı çox vaxt mürıkkıb parsial tutmaları müşaiət edir.

Parsial tutmalara eləcə də kötüyün rostral hissəsində və orbito-insulotemporal nahiyyədə epileptik qıcıqlarla törədilən vegetativ-visseral paroksizmlər də aiddir.

Slide15

Klinikası

Mürəkkəb parsial tutmalara

psixomotor tutmalar aiddir.Bu zaman sonradan amneziyaya

keçən şüur dumanlanması müşahidə edilir.

Sadə və mürəkkəb parsial tutmalar yayılmış tutmalara keçə bilər.

Slide16

Klinikası

Generalizə olunmuş

tutmalar

şüurun itməsilə müşaiət olunur ,qıcolmalı və qıcolmasız formaları ayırdedilir.

Generalizə olunmuş epileptik tutmaların qıcolma formasına böyük epileptik tutma aid edilir (Grand Mal).Bu zaman şüur itir,müddəti 0.5dəq olan tonik qıcolmalar,sonra isə 5 dəq. davam edın klonik qıcolmalar baş verir.Nadir hallarda qıcolmalar yalnız tonik və ya klonik ola bilər.Tutma yuxuya keşən epileptik koma ilı qurtarır,yuxudan sonra amneziya qeyd olunur.

Slide17

Klinikası

Generalizə olunmuş epileptik tutmanın ikinci növ müxtəlifliyi absansdır.Sadəvə mürəkkəb absans ayırd edilir.

Sadə absans - qıcolma və vegetativ əlamətlər olmadan,xəstə yıxılmadan şüurun itməsi ilə xarakterizə olunur.EE-də saniyədə 3 tezliklə zirvə-dalğa kompleks quruluşuna malik olan paroksizm qeyd olunur.

Slide18

Diaqnostikası

Epilepsiyanın diaqnozu aşağıdakılara əsasən qoyulur

Xəstədən və onun yaxınlarından toplanmış anamnez

EEQ-də müəyyən dəyişikliklər

Tutmaların xarakterinə görə

KT və MRT nəticələrinə görə

Slide19

Diaqnostikası

Epileptik Tutmalar

Slide20

Diaqnostikası

EEQ

Slide21

Diaqnostikası

KT

Slide22

Diaqnostikası

MRT

Slide23

Müalicəsi

Müasir müalicə konsepsiyası müəyyən rejimə əməl olunmasından ,psixoterpiyadan,dərman müalicəsindən,əmək fəaliyyətinin düzgün təşkil olunmasından ibarətdir.

Xəstələrin xüsusi pəhrizə ehtiyacı yoxdur,lakin spirtli içkilərin qəbulu qəti qadağandır,maye qəbulu məhdudlaşdırılır,şor,turş,kəskin ədviyyatlı yeməklər məsləhət görülmür.

Yuxu rejimi düzgün təşkil olunmalıdır.

Slide24

Müalicəsi

Ən çox fenobarbitaldan istifadə edilir və 3-8 yaşlı uşaqlarda 2-4 mq.kq gündəlik doza tətbiq olunur.

Ancaq yuxu epilepsiyası zamanı bu preaparat məsləhət görülmür,epileptik fəallığa əks təsir göstərən sürətli yuxu fazasını pozur. 

Slide25

Müalicəsi

Difenin əsasən tutmaların qıcolma formasında təsir göstərir.MSS-nin fəaliyyətini ləngitmir,əksinə artırır.Bu preapart əsəbi,affektiv gəegin,eləcə də mədəcik keçiriciliyi ləngiyən xəstələrə təyin edilmir. 

Slide26

Müalicəsi

Karbamazepin lokalizə olunmuş simptomatik və kriptogen epilepsiyalarda ilkin seçim prepapartidir.Yuxu qıcolma tutmalarında,təcrid olunmuş və ya sonradan qıcolmaya keçən psixomotor,psixosensor tutmalarda preparat daha effektlidir.

Slide27

Müalicəsi

Valiproy turşusu və onun natrium duzu kimyəvi quruluşu etibarı ilə əvvəllər məlum olan antiepileptik preparatlarla heç bir ümumi cəhəti olmayan prinsipcə yeni bir dərmandır.

Slide28

Müalicəsi

Depakin həm birincili yayılmış,həm də parsial tutmaların bir çox hallarında eləcə də epilepsiyanıın çətin müalicə olunan formalarında müalicə üçün ilkin seçimdir.

Depakrin

Depakin şərbəti 5.7% -li

Enterik 300 mq Həb

Depakin Xrono 300

Depakin Xrono 500

Slide29

Epileptik Status

Epileptik status uzunmüddətli,30 dəqiqədən artıq tutma və ya şüur tam bərpa olunmamış bir-birinin ardınca baş verən tutmalar kimi müəyyən edilir.

Epileptik gedişinin ağırlaşması və mərkəzi sinir sisteminni üzvi zədələnmələr nəticəsindəə yaranan epileptik status ayırd edilir.

Bu zaman tərkibində 10mq preapart olan 2 ml diazepam məhlulu 20ml qlükoza məhlulunda tədriclə venaya yeridilir.Hər 15 dəq-dən bir dəfələrlə təkrar etmək olar.

Slide30

Epileptik Status

Müalicəvi effekt qeyd olunmadıqda 100-150 mq.kq dozada 400mq.dəq sürətlə 1 ml 20%li natrium oksibiturat vena daxilinə yeridilir.

Turmalar davam etdikdə oksibiturat narkozundan istifadə olunur.

Epileptik status aradan qaldırıldıqdan sonra ,şüur bərpa olunduqdan sonra antikonvulsantlar oral şəkildə qəbul edilir.

Slide31

Epileptik Status Profilaktikası

Spiirtli içkilərdən,siqaretdən,tünd kofe ,çaydan,çox yeməkdənsoyuqlamadan,hündürluklara çıxmaqdan çəkinmə məsləhət görülür.

Bitki-süd pəhrizi,uzun müddət açıq havada gəzmək,yüngül fiziki hərəkətlər,əmək və istirahət rejiminə əməl etmək xeyilidir.