Sole wokół nas Sole to związki chemiczne powstałe w wyniku całkowitego lub częściowego - PowerPoint Presentation

Slide1

Sole

wokół nas

Slide2

Sole to związki chemiczne powstałe w wyniku całkowitego lub częściowego zastąpienia w kwasach, kationów wodoru, kationami metali lub kationem amonu NH

4

+

Slide3

Nazewnictwo soli

Nazwę soli tworzy się od nazwy kwasu dodając do niej nazwę metalu, uwzględniając jego wartościowość.

Slide4

Sole mineralne

i ich rola

w przyrodzie

i rolnictwie.

Slide5

Sole mineralne

to związki nieorganiczne, pochodne kwasów lub zasad, niezbędne do funkcjonowania organizmów żywych.

można je podzielić na dwie grupy: makroelementy (potrzebne w dużych ilościach) i mikroelementy (potrzebne w małych ilościach).

Slide6

Skorupa ziemska składa się z soli i tlenków. Wiele soli stanowi kopaliny, czyli surowce wydobywane z Ziemi metodami górniczymi. Zewnętrzna warstwa skorupy ziemskiej składa się prawie w połowie z tlenu oraz w jednej czwartej z krzemu. Oba te pierwiastki łączą się w tlenek SiO

2

, tak zwaną krzemionkę

Slide7

Odmiany krzemionki

KWARC

CYTRYN

AGAT

Slide8

Zastosowanie soli w rolnictwie :

Sole

są stosowane:

jako nawozy sztuczne,

jako składnik pasz,

jako środek ochronny roślin.

Slide9

Nawozy azotowe- możemy podzielić na:

a)   

nawozy

amonowe 

- Siarczan amonu jest nawozem fizjologicznie kwaśnym, dlatego też wpływa na obniżenie poziomu

pH

. Może być stosowany przy nawożeniu wszystkich roślin.

Podział nawozów mineralnych

Slide10

b)   nawozy

saletrzane

Saletry wapniowa, potasowa, sodowa posiadają

właściwości odkwaszające glebę, bardzo dobrze

rozpuszczają się w wodzie i mogą być stosowane

przy nawożeniu dolistnym.

Slide11

c)    nawozy

saletrzano- amonowe

    - Saletra amonowa jest jednym z  najbardziej

popularnych nawozów mineralnych, stanowi

doskonały nawóz azotowy.

    - Saletrzak to nawóz uniwersalny, dodatkowo

zawiera kilka procent magnezu.

Slide12

d)   

nawozy

amidowe

Mocznik jest uniwersalnym nawozem azotowym,

zawierającym 46% azotu. Dobrze rozpuszcza się

w wodzie, a więc może być stosowany do nawożenia

dolistnego.

Slide13

2. Nawozy fosforowe

Superfosfat pylisty

– jest łatwo przyswajalny przez rośliny, zawiera mangan, bor, cynk, miedź.

Superfosfat granulowany prosty

– zawiera około 20% P

2

O

5

i jest lepiej przyswajalny przez rośliny.

Slide14

c. Superfosfat granulowany potrójny- jest dobrze rozpuszczalny w wodzie i sprawdza się zarówno na

glebach zasadowych jak i kwaśnych.

d. Superfosfat granulowany potrójny z borem

– może

być stosowany na glebach o zróżnicowanym

pH

.

Zalecany jest przy niedoborze boru.

Slide15

e. Superfosfat magnezowy pylisty – w jego skład wchodzi P

2

O

5

- 15% oraz

MgO

- 5%.

f. Mączka fosforytowa

- nadająca się na gleby o odczynie

kwaśnym, ze względu na fakt, że zawarte w niej związki

fosforowe są rozpuszczalne w kwasach.

Slide16

Zastosowanie soli w przyrodzie:

Sole w przyrodzie występują jako minerały, składniki skał

a także jako zwyczajna sól kuchenna.

Slide17

Występowanie soli :

Slide18

Chlorek sod

u

:

NaCl

Jest najbardziej znana solą . Potocznie nazywany jest solą kuchenną . Jest substancją bezbarwną, stałą , o słonym smaku, dobrze rozpuszczalną w wodzie.

Slide19

Występuje w różnych odmianach. Halit - bezbarwny i przezroczysty lub biały, niebieski, żółtawy, czerwonawy, bardzo kruchy, odznacza się doskonałą łupliwością kostkową

. W

Polsce są duże złoża permskie ( Inowrocław, Wapno, Kłodawa ).

Slide20

Sylwin - minerał z gromady halogenków

Bezbarwny, białawy, żółtawy, czerwonawy, o słonawogorzkim smaku. Powstaje wskutek odparowywania mórz i słonych jezior.

W Polsce występuje w okolicach Kłodawy i Inowrocławia. Stosowany jako nawóz potasowy lub jako surowiec do wytwarzania związków potasu.

Slide21

Slide22

Chlorek wapnia - Ca Cl2

Stosowany jest jako środek osuszający oraz jako dodatek do cementów podczas robót zimowych.

Slide23

Karnalit – uwodniony chlorek potasu i magnezu

Jest bezbarwny, biały, żółty lub czerwony. Występuje w złożach soli, głównie w Niemczech, Rosji, Hiszpanii , U.S.A.

W Polsce występuje głównie w Kłodawie i Inowrocławiu. Stosowany do otrzymywania magnezu, soli potasowych, w lecznictwie, spektroskopii.

Slide24

Chlorek cynku - ZnCl2

Stosowany do oczyszczania metali przed lutowaniem,

do odwadniania w syntezie organicznej, drukowania tkanin, cynkowania, oraz jako mikronawóz.

Slide25

Chlorek amonu NH4Cl

Chlorek amonu jest używany głównie jako elektrolit w suchych ogniwach galwanicznych, ma zastosowanie w elektrolitach oraz w lekach na grypę.

Slide26

Siarczan (VI) magnezu Mg(SO4

)

Powszechnie stosowany w laboratoriach oraz w przemyśle jako środek suszący.

Slide27

Azotan (V) sodu NaNO3

Jest dobrze rozpuszczalny w wodzie, występuje w Boliwii, a także w Peru. Jest stosowany jako nawóz sztuczny, w przemyśle spożywczym do konserwowania mięsa  oraz w przemyśle szklarskim.

Slide28

Węglany Są bardzo rozpowszechnione w przyrodzie jako minerały skałotwórcze, stanowią surowce do otrzymywania metali.

Slide29

Niektóre węglany znalazły zastosowanie w przemyśle optycznym, do wyrobu farb, oraz do wyrobu materiałów ogniotrwałych.

Slide30

Węglan magnezu - MgCO3

Bezbarwna substancja krystaliczna, może być szara, brunatna lub żółtawa; zwykle tworzy skupienia gruboziarniste. Węglan magnezu rozpowszechniony jest w przyrodzie jako minerał magnezyt.

Slide31

Węglan wapnia - CaCO3

Biała substancja krystaliczna, prawie nierozpuszczalna w wodzie. Ogrzany rozkłada się na tlenek wapniowy

CaO

( wapno palone ) i CO

2

tlenek węgla (IV). Występuje w przyrodzie w postaci minerałów : kalcytu i aragonitu.

Slide32

Węglan wapnia i magnezu

CaMg

[CO

3

]

2

-Dolomit

Dolomit może występować w formie zbitej, ziarnistej lub porowatej.

W Polsce występuje na Górnym i Dolnym Śląsku, w Górach Świętokrzyskich, Tatrach, w okolicach Krakowa.

Slide33

Zasadowy węglan miedzi występuje jako minerał azuryt. Jest niebieski, powstaje w strefie utleniania złóż rud miedzi. W Polsce występuje m.in. w Górach Świętokrzyskich, i w Tatrach. Stosowany jest jako materiał dekoracyjny oraz do wyrobu farb.

Węglan miedzi

- Cu(CO

3

)

2

(OH)

2

- azuryt.

Slide34

Węglan miedzi – Cu

2

[CO

3

][OH]

2

– malachit

Węglan miedzi występujący jako minerał malachit. Jest zielony, daje się polerować.

W największych ilościach występuje na Uralu.

W Polsce wydobywany

jest

w Górach Świętokrzyskich (Miedziana Góra, Miedzianka).

Używany jako kamień dekoracyjny oraz do produkcji farb.

Slide35

Skała metamorficzna powstała z przeobrażenia wapieni, oraz dolomitów. Składa się głównie z krystalicznego kalcytu

i

dolomitu.

W Polsce marmur wydobywany jest wyłącznie w Sudetach, przede wszystkim w Masywie Śnieżnika, gdzie występuje w dwóch odmianach kolorystycznych, jako "Biała Marianna" i "Zielona Marianna".

Marmur

Slide36

Siarczek żelaza(II) FeS2 - Piryt 

Piryt j

est

mosiężnożółty

, o silnym połysku metalicznym. Najpospolitszy siarczek w skorupie ziemskiej. Główne złoża pirytu

znajdują się

w Hiszpanii, Portugalii, Norwegii, Japonii, na Uralu, Kaukazie, w Niemczech, we Włoszech oraz w niewielkich ilościach w Polsce.

Jest on podstawowym surowcem do produkcji kwasu siarkowego.

Slide37

Jest to kwaśna skała magmowa – zbudowana z kwarcu, skalenia oraz biotytu. W Polsce granity występują na Dolnym Śląsku, Ziemi Kłodzkiej oraz w Tatrach. W głębokim podłożu występuje w pasie od Zawiercia do Krakowa. Granit eksploatowany jest z masywów: karkonoskiego, strzelińskiego i strzegomskiego.

Granit

Slide38

Sole

w kuchni

i w łazience.

Slide39

Zastosowanie soli

w kuchni:

Sole które wykorzystujemy w kuchni to między innymi:

wodorowęglan amonu

fosforan (V) wapnia

azotan (V) potasu

chlorek sodu

Slide40

Jest to nieorganiczny

 związek

chemiczny. Tworzy bezbarwne

 

kryształy posiadające

 zapach 

amoniaku.

Dobrze rozpuszczalny w

wodzie. Stosowany

jako

składnik proszków do pieczenia ciast.

Wodorowęglan amonu,

NH

4

HCO3

Slide41

Jest stosowany w przemyśle spożywczym. Dodawany jest jako środek konserwujący do chleba, produktów mlecznych, przetworów owocowych oraz napojów energetyzujących.

Fosforan(V) wapnia Ca

3

(PO

4

)

2

Slide42

Azotan (V) potasu - występuje w przyrodzie w niewielkich ilościach w postaci minerału w krajach o suchym, gorącym klimacie w Chinach i Indiach. Z tych państw był sprowadzany do Europy, czemu zawdzięcza nazwę "saletra indyjska". Stosowany do konserwowania mięs.

Azotan(V) potasu KNO

3

Slide43

W przyrodzie chlorek sodu występuje pod postacią minerału –halitu, tworząc pokłady soli kamiennej. Występuje również w wodzie morskiej oraz w wodach mineralnych (najwięcej w tzw. solankach).

Chlorek sodu 

NaCl

(sól kuchenna)

Stanowi podstawowy składnik soli kuchennej, soli warzonej oraz soli drogowej.

Slide44

Wydobycie soliNajwiększe złoża soli występują w Rosji, Francji, USA, Niemczech i Chinach. W Polsce najpopularniejszymi kopalniami są: Kłodawa, Wieliczka, Bochnia i Inowrocław

Sól znajduje się kilkadziesiąt, a nawet kilkaset metrów pod ziemią. Na początku jest ona w postaci materiału skalnego osadzającego się na ścianach. Do rozbicia jej potrzebne są różnorodne maszyny, kilofy, czy nawet materiały wybuchowe.

Zanim sól ta trafi do sprzedaży musi zostać przesiana, oczyszczona, a na końcu zmielona.

Slide45

Największym producentem soli w Polsce jest Kopalnia Soli w Kłodawie.

Slide46

Chlorek sodu stosowany jest jako środek spożywczy, nadający jedzeniu słony smak

Nadmierne spożycie soli prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak: choroby układu krążenia, dolegliwości żołądkowe, zatrzymanie wody

w organizmie.

Slide47

Zastosowanie soli w łazience:

Sole te stosowane są do produkcji:

mydła

płynów do kąpieli

środków dezynfekcji

proszków do prania

kosmetyków

Slide48

Mydła

Mydła- są solami sodowymi lub potasowymi wyższych kwasów tłuszczowych. Odczyn wodnych roztworów mydeł jest zasadowy

Produkcja mydła

Proces wytwarzania mydła można podzielić na dwa etapy:

warzenie lub gotowanie mydła, którego celem jest

zmydlenie surowców tłuszczowych i wytworzenie

masy mydlanej, 

konfekcjonowanie, które prowadzi do nadania

mydłu postaci i właściwości, jakich wymaga

konsument. 

Slide49

Mydła dzielą się na:-mydła stałe

-mydła ciekłe

 

Slide50

-mydła toaletowe

Slide51

Płyny do kąpieli

Płyny do kąpieli i żele pod prysznic oraz sole do kąpieli wzbogacone są solami mineralnymi, które nawilżają skórę, czyniąc ją odświeżoną i gładką.

płyny do kąpieli

Slide52

żele pod prysznic

Slide53

sole do kąpieli

Slide54

Sole

w aptece.

Slide55

Sole glinu

Chlorek glinu:

10-20% roztwory stosowane są w leczeniu i profilaktyce

nadpotliwości

.

Przykładowy preparat – ANTIDRAL.

Slide56

Fosforan glinu:Stosowany jest w leczeniu nieżytów żołądka, choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy.

Przykładowy preparat – GELATUM ALUMINI PHOSPHORICI.

Slide57

Octan glinu:Roztwory octanu glinu stosowane zewnętrznie w stanach zapalnych ucha, stłuczeniach i obrzękach skóry

Przykładowy preparat – ALTACET.

Slide58

Węglan glinu:Stosowany jako lek zobojętniający nadmiar kwasu solnego w soku żołądkowym, czyli w nadkwaśności soku żołądkowego, chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy.

Slide59

Sole wapnia

Sole wapnia stosowane są w okresie intensywnego wzrostu dzieci i młodzieży, w leczeniu osteoporozy, wspomagająco w chorobach alergicznych.

Slide60

Sole jodu

Jodek potasu:

Jako wodny roztwór hamuje czynność tarczycy np.

Płyn LUGOLA.

Jako etanolowy roztwór działa silnie przeciwbakteryjnie, grzybobójczo i przeciwwirusowo, stosowany zewnętrznie do odkażania skóry, płukania gardła np. JODYNA

Slide61

Sole potasu

Chlorek potasu:

Bierze udział w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego, mięśniowego i w metabolizmie węglowodanów. Stosowany w tabletkach,

tabletkach

musujących, syropach i 15% roztwory do wstrzyknięć. Preparat – KALIPOZ PROLONGATUM.

Slide62

Jodek potasu: Jest składnikiem leków wykrztuśnych (syrop KALIUM) oraz w okulistyce w leczeniu zmętnienia ciała szklistego i soczewki.

Slide63

Nadmanganian potasu:Roztwór wodny 0.05% stosowane jako środek odkażający skórę, a roztwór 0,025% odkażająco na gardło i jamę ustną.

Slide64

Sole magnezu

Stosowany leczniczo w chorobach serca

i układu krążenia, skurczach mięśni, drętwieniu kończyn, zaburzeniach elektrolitowych

i depresji.

Chlorek magnezu:

Slide65

Siarczan magnezu:Stosowany doustnie jako środek przeczyszczający w zaparciach.

Przykładowy preparat - Sól gorzka.

Slide66

Sole sodu

Chlorek sodu (

NaCl

):

Stosowany przy dużej utracie jonów sodu (hiponatremia) w wyniku biegunki i wymiotów. Roztwory 0.9% podawane są we wlewie w kroplach ocznych i kroplach do nosa.

Slide67

Cytrynian sodu: Zapobiega krzepnięciu krwi stąd stosowany w krwiodawstwie do konserwowania krwi, do oznaczania szybkości opadania krwinek czerwonych tzw. OB

Slide68

Sole manganu

Stosowany jako składnik preparatów witaminowo mineralnych, niezbędny są do prawidłowego funkcjonowania mózgu.

Przykładowy preparat

Vita miner.

Siarczan manganu

Slide69

Azotan bizmutu

Jest składnikiem wielu preparatów złożonych. Działa ściągająco i zobojętniająco. Stosowany w nieżycie żołądka na tle nadkwaśności, w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy (

Gastrin

i

Gastro

).

Sole bizmutu

Slide70

Siarczan cynku

Stosowane są w stanach niedoboru cynku tj. w łysieniu plackowatym, łamliwości włosów, trądziku młodzieńczym, przy złym gojeniu się ran oraz zaburzeniu wzrostu i widzenia u dzieci

(

Zincas

– tabletki i

Cincol

,

Oculosan

– krople oczne)

Sole cynku

Slide71

Sole mają zastosowanie nie tylko jako leki gotowe, ale również w recepturze aptecznej do wykonywania mikstury NERVINA i ERLENMAYERA.

Mikstury są mieszaniną bromków amonu, sodu i potasu, wykazują działanie uspokajające.