BASA JAWI NAMA : ISMA MUNASTU R - PowerPoint Presentation

Slide1

BASA JAWI

NAMA :

ISMA MUNASTU R

(X

-

IIS 2/08)

NURUL HIDAYAH

(X

-

IIS 2/11)

ALBERTUS ENGGAL P.D. (X

-

IIS 2/15)

ONIEK MUTIARA C

(X

-

IIS 2/19)

UPACARA BEKAKAK

UPACARA BEKAKAK

Upacara adat masyarakat ingkang dipunpengeti kaliyan masyarakat Gamping, Kabupaten Sleman, D I Yogyakarta.

Bekakak kagungan artos banten kagem nyembeleh kewan utawi manungsa. Namung, manungsa ingkang dimaksudkaken wonten upacara menika namung tiruan manungsa ingkang awujud sepasang boneka pengantin ingkang lenggah sila, kadamel saking tepung isinipun gula jawi.

U

pacara

bekakak

ingkang

s

apisan

tujuanipun

kagem

ngormati

ksetianipun

Ki

Wirasuta

l

an

Nyi

Wirasuta

kagem

Sultan

Hamengkubuwono

I.

A

nanging

sakmangke

ngalami

ewah-ewahan

dados

upacara

kagem

nggayuh

kaslamatanipun

tiyang

ingkang

badhe

mendhet

sela

gamping

supadhos

nir

ing

sambekala

.

Sebabipun

mendhetipun

sela

gamping

mboten

gampil

.

Upacara

Bekakak

dipun

laksanani

saben

wulan

Sapar

,

dinten

Jumat

antawis

tanggal

10-20,

diajab

kangge

ngormati

awahipun

Kyai

lan

Nyai

Wirasuta

ingkang

dados

abdi

dalem

Penangsang

HB I,

ingkang

kajibahipun

ngasto

songsong

kaluhuranipun

Pakubuwono

I.

kangge

warga

sekitaripun

,

dipun

anggep

dados

cikal

bakal

warga

Gamping

.

S

alah

satunggaling

cerita

,

Upacara

Bekakak

mula

bukanipun

saking

musibah

ingkang

ngenani

kalih

tiyang

abdi

dalem

Sultan

Hamengkubuwono

I

.

SAJARAH

Wontenipun Upacara Bekakak menika wonten gandheng cenengipun kaliyan sajarah wonten ing Kraton Ngayogyakarta Hadiningrat rikala Raja Hamengkubuwana I.

Nalika semanten, wonten desa ingkang dipunsebat Desa Ambarketawang menika wonten gegayutanipun kaliyan jumenengipun Kadhaton Ngayogyakarta Hadiningrat. Kirang langkung warsa 1775 wonten ing salah satunggaling desa cekat kaliyan Ardi Gamping, wonten pasanggrahan ingkang dipunbangun dening Pangeran Mangkubumi. Pangeran Mangkubumi inggih menika Sri Sultan Hamengkubuwana I. Ananging, Sri Sultan namung setunggal warsa ing Pasanggrahan Ambarketawang.

LANJUTANIPUN...

Nalika Sri Sultan nilar pasanggrahan, Kyai Wirasuta boten purun tumut Sri Sultan. Lajeng Kyai Wirasuta sarta kaluwarga kendel wonten ing guwa Ardi Gamping menika.

Sawijining dinten Sukra Kasih wonten bebendu ingkang dipuntandang Kyai Wirasuta. Guwa ingkang dipunkendeli Kyai Wirasuta ambruk. Kyai Wirasuta sarta kaluwarga pejah sadaya. Sri Sultan lajeng paring dhawuh dhateng para abdi supados enggal madosi jenasahipun Kyai Wirasuta. Ananging boten angsal kasil menapa-menapa. Sri Sultan paring dhawuh malih dhateng para abdi supados ngawontenaken upacara kangge ngemuti Kyai Wirasuta, abdi ingkang kinasih.

UBORAMPENIPUN

Bekakak

:

boneka

ingkang

kadamel

saking

ketan

lan

gendhis

jawi

K

embang

mayang

.

Gendruwo

.

J

oli

ingkang

sampun

wonten

sesajen

ingkang

jangkep

.

TATA UPACARA

Prosesi

upacara

dipun

awiti

sarana

mendhet

toya

suci

Tirto

Donojati

.

toya

suci lan sedaya uborampe upacara dipun beta ngubengi pelosok dusun tumuju balai desa.Wonten ing bale desa menika sakmangke dipun laksanani midodareni temanten bekakak. Sewengi natas, sadaya warga dusun badhe tirakatan lan ngadani kasenian wayang uwong utawi ketoprak.

1.

Midodareni

Temanten

Bekakak

2.

Kirab

Bekakak

W

onten

wekdhal

enjangipun

pengantin

bekakak

badhe

dipun

arak

tumuju

wonten

Gunung Gamping lan Gunung Kiling. Sakderengipun upacara arak-arakan badhe dipun awiti pamentasan fragmen Prasetyaning Sang Abdi ingkang nyriosaken cerita Ki Wirosuto. Sak badhanipun pamentasan dipun pungkasi, wanci jam14.00 WIB arak-arakan badhe dipun awiti. Sak

liyanipun

penganten

bekakak

l

an

tiga

joli

ingkang

kagungan

isi

sesajen

,

kirab

menika

ugi

dipun

eloni

kalian :

perangkat

dusun

bregodo

(

kelompok

)

prajurit

jathilan

l

an

genderuwo

.

Keunikan

ingkang

saged

dipanggihi

wonten

ing

Saparan

Bekakak

Gamping

inggih

menika

medalipun kelompok bocah ingkang gadahi peran dados anak genderuwo. Anak-anak genderuwo ingkang jumlahipun antaeis 50-an menika dipun dampingi sapasang genderuwo lan Banaspati ingkang kagungan tugas ngawal penganten bekakak. Anakan genderuwo nggambaraken lelembut lan setan

Bekasakan

ingkang

saweg

suka

pari

suka

amargi

badhe

pikantuk

korban

arupi

sapasang

penganten

bekakak

.

Peran

kados

dene

anak

genderuwo

menika

sifatipun

turun-temurun

.

3. Penyembelihan Pengantin Bekakak

Pengantin

bekakak

sak

mangke badhe dipun

bekta

wonten

altar

penyembelihan

ingkang

mapanipun

wonten

Gunung

Kiling

lan Gunung Gamping. Kekalih pasang penganten menika badhe dipun sembelih kalian salah satunggalipun utusan saking Keraton Ngayogyakarta.Prosesi menika sak lajengipun dipun pungkasi mawi nyebaraken gunungan lan potongan badan bekakak kangge sedanten warga ingkang dugi. Warga ingkang tasih pitados

tradisi

ngalap

berkah

saking

potongan

bekakak

utawi

isi

gununganipun

badhe

rebatan

sak

uger

saged

angsal

potongan

bekakak

.

Penyembelihan Pengantin Bekakak

4. Sugengan Ageng

U

pacara

sugengan

agung

dipimpin

langsung

kalian Ki

Juru

Permana

wonten

ing

P

a

sangg

rahan Ambarketawang ingkang sampun dipunrias kalian kain jene lan ijem. Lan ugi dipun lengkapi kaliyan sesajen saking Patran ingkang dipun lebetaken ing jodhang. (sesajen :kelapa gadhing / cengkir gadhing, kembang mayang, lan air amerta), bokor-bokor

,

pusaka

l

an

payung

agung

ugi

sampun

disiapkaken

.

Upacara

dipun

awiti

ngangge

mbakar

kemenyan

.

Sak

lajengipun

Ki

Juru

Permana

ngawiti

kaliyan

maosaken janji sugeng ageng lan doa wonten ing basa arab. Sak lajengipun dipun lepasaken peksi dara ingkang pethak. Sak banjuripun sesajen sugengan ageng dipun bagekaken kaliyan warga sedaya, mliginipun dhaharan keremenanipun sultan (tawonan).

VIDIO

MATUR NUWUN