NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ - PowerPoint Presentation

Slide1

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi iisbf.nisantasi.edu.tr

Türk BankaCILIK SİSTEMİ

BANKACILIK HİZMET VE ÜRÜNLERİ

Slide2

Mevduat; kişi ya da kurumların istendiğinde ya da belirlenmiş bir vade sonunda geri alınmak üzere bankalara yatırdıkları Türk Lirası ya da yabancı paralardır. Mevduat yatıranlar yatırdıkları para kadar bankadan alacaklı olurlar; diğer bir ifade ile bankaya kredi vermiş olurlar.

Kişi ya da kurumlar ellerindeki fonları bankaya yatırarak hem faiz geliri elde ederler, hem ödeme kolaylıkları sağlarlar, hem de tasarruflarını korumuş olurlar. Ülkemizde mevduatlar; resmi mevduat, ticari mevduat, bankalar mevduatı, tasarruf mevduatı ve diğer mevduatlar olarak sınıflandırılmaktadır. Diğer bir sınıflandırma da vadesiz (ihbarsız) ve vadeli (ihbarlı) mevduat ayrımıdır.

MevduatNİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Slide3

Resmi mevduat; genel ve katma bütçeli daire ve kuruluşlara, yerel yönetimlere, kanunla kurulmuş döner sermayeli kuruluşlara, mahkemelere, savcılıklara, icra ve iflas dairelerine, tereke hakimlerine ve kanunla kurulmuş sosyal kurumlara ait mevduatlardır.

Ticari mevduat; kooperatifler dahil her türlü ortaklıklara, tüccarların ticarethane ve firmalarına, vakıflar ve derneklere, sendikalara, birlikler ve mesleki kuruluşların kurdukları ve katıldıkları ticari işletmelere, kamu iktisadi teşebbüsleri ile yerel yönetimlerin ticari işletmelerine ait mevduatlardır. Tasarruf mevduatı;

gerçek kişiler tarafından açtırılan, ticari işlemlere konu olmayan mevduattır. Bankalararası mevduat ise, bankaların ve özel kanunla kurulmuş mevduat kabulüne izin verilmiş kurumların birbirlerine yatırdıkları mevduatlardır. Mevduat Çeşİtlerİ (1/4)NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Slide4

Vadesiz mevduatta yatırılan para istendiğinde geri çekilebilmektedir. Vadesiz mevduatlara çok küçük oranda faiz ödenir. Bazı ülkelerde ise hiç faiz ödenmediği gibi, tasarrufların saklanması, korunması nedeniyle ücret de alınabilmektedir. Vadeli mevduat

lar ise yatırıldıktan sonra belirli bir süre (1 hafta vadeli, 1 ay vadeli, 3 ay vadeli, 6 ay vadeli, 1 yıl vadeli gibi) sonra çekilebilen mevduatlardır. Genellikle vade uzadıkça uygulanan faiz de yükselmektedir. Bununla birlikte mevduat sahipleri vadeli mevduat için belirlenmiş faizden vazgeçerek vadeden önce paralarını çekebilmektedirler.

Mevduat Çeşİtlerİ (2/4)NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Slide5

Sabit Faizli Mevduat Hesapları: Vade boyunca tüm ara dönemlerde hesabın açılış tarihinde belirlenen sabit faiz oranı geçerliliğini korumaktadır. Olumsuz faiz değişikliklerinden etkilenmeyen ve dolayısıyla sabit getiri güvencesi olan bir vadeli mevduat hesabıdır.

Değişken Faizli Mevduat Hesapları: Ara dönem faiz oranının bir değişkene (endekse) bağlı olduğu ve bu değişkende meydana gelen artma veya azalmalara bağlı olarak ara dönem faizinin değişebildiği vadeli mevduatlardır. Her faiz ödeme dönemi sonunda gerçekleşen endeks değeri, gelecek faiz ödeme gününde anaparaya uygulanacak faiz oranı olmaktadır. Hesabın açılışında geçerli olan marj oranı vade sonuna kadar aynı kalmaktadır.

Mevduat Çeşİtlerİ (3/4)NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Slide6

Para Birimine Göre Mevduat Türleri Yerel Para Cinsi Mevduat

Yabancı Para Cinsi MevduatMudi Yerleşim Yerine Göre Mevduat Türleri Yurt Dışında Yerleşik Kişiler Mevduatı

Yurt İçinde Yerleşik Kişiler MevduatıKimlik Belirliliğine Göre Mevduat Türleriİsme Yazılı Mevduat Hesapları,İsimsiz Mevduat Hesapları ve Mevduat Sertifikaları (Uygulamadan kaldırılmıştır.)Hesabın Kullanım Biçimine Göre Mevduat TürleriTek Kişiye Ait Müşterek Mevduat HesaplarıMevduat Çeşİtlerİ (4/4)NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Slide7

Çok para birimli mevduat hesabı, vadesi boyunca, istendiği zaman, istenen farklı bir para birimlerine geçiş olanağı sunan dolayısıyla para birimleri arasında arbitraj yapılmasına fırsat tanıyan bir mevduat ürünüdür. Vade boyunca istenildiği kadar para birimi değişikliği; ister bakiyenin tümüyle ister bir kısmıyla yapılabilmektedir. Kısmen başka para birimlerine geçilmesi durumunda hesabın amacı tam olarak gerçekleşmiş olmakta çok sayıda para birimi tek hesapta tutulmaktadır. Her bir para birimi için hesap açılış tarihindeki özel faiz oranı baz alınmakta ve bu faiz oranı vade boyunca geçerli olmaktadır. Hesapta izlenen her bir para birimi için günlük olarak faiz tahakkuk ettirilip vade sonunda bu günlük faizler toplanmakta toplam üzerinden vergi kesintileri yapılarak ödenmektedir.

Çok Para

Bİrİmlİ (Arbitrajlı) Mevduat HesaplarINİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Slide8

Ülkemizde döviz sıkıntısı çekilen 1970’li yıllarda yurt dışında yerleşik gerçek ve tüzel kişilere Türkiye’ye getirilmesi zorunlu olmayan dövizler karşılığında Dövize Çevrilebilir Türk Lirası Mevduat Hesaplarının (DÇM) açılmasıyla ve yurtdışındaki işçilere TCMB nezdinde “Kredi mektuplu Döviz Tevdiat Hesapları” açma hakkı tanınmasıyla başlatılan süreç; 1984 yılında, yurt içinde yerleşiklere de bankalarda konvertibl yabancı paralar üzerinden mevduat hesabı açma olanağı tanınması gibi aşamalarla gelişmiş ve 32 sayılı kararla döviz tevdiat hesapları (DTH) uygulamasına geçilmiştir.

Birikimlerini yabancı para ile değerlendirmek isteyen kimseler ile döviz işlemleri yapan çevrelere yönelik olarak geliştirilmiş mevduat hesaplarıdır. Genellikle sürekli döviz geliri ve harcaması olan kişiler ve işletmeler için uygun bir hesap tipidir.

Vadesiz Döviz Tevdiat Hesapları, TCMB tarafından alım satım konusu edilen tüm dövizlerle açılabilir. Ancak her banka her döviz üzerinden hesap açmayıp para cinsi sınırlaması yapabilmektedir. ATM’lerden de gene ilgili bankanın belirlediği belli cins dövizler yatırılıp çekilebilmektedir. Vadesiz döviz tevdiat hesapları ile döviz havalesi gönderilebilmekte, banka kartı ve hesaba tanımlanmış kredi kartı ile ATM’lerden para çekilebilmekte, interaktif bankacılık hizmetlerinden yararlanılıyorsa, vadesiz döviz hesabına internet, telefon kanallarıyla ulaşılarak çeşitli işlemler yapılabilmektedir. Döviz Tevdİat HesaplarINİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Slide9

Teselsüllü Ortak Hesaplar: Hesap üzerinde hesap sahiplerinin ayrı ayrı tasarrufta bulunabildiği ortak hesaplardır. Bu hesap her bir hesap sahibi tarafından tek başına kullanılabilirTeselsülsüz Ortak Hesaplar:

Hesap üzerinde hesap sahiplerinin birlikte tasarrufta bulunabildiği ortak hesaplardır. Bu hesaptan ödeme hesap sahiplerinin birlikte imzası üzerine yapılır

Ortak Hesap ÇeşİtlerİNİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Slide10

Tebliğle belirlenmiş mevduat vadelerinin sınırları içinde kalan günlerden her hangi biri seçilerek de özel vadeler belirlenebilmektedir. Örneğin 35 gün; 75 gün gibi müşterinin paraya gereksinim duyacağı süre esas alınarak belirlenen vadeler, “Kırık Vade” olarak anılmakta faiz oranları da aşağıya doğru biraz farklılaştırılmaktadır. Bu kapsamda 1 gün vadeli mevduat hesapları da açılabilmektedir.

Mevduatta “KIrIk

Vade”NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Slide11

Hesap Sahibinin İsteği ile Hesabın Kapatılması: Hesap sahipleri istedikleri zaman vadeli – vadesiz tüm mevduat hesaplarını kapatabilirler. Bu konuda hesabın aynı şubeden ya da başka bir şubeden kapatılması gibi durumun gerektirdiği süreçlerin uygulanmasına özen gösterilmesi ve müşteriye zorluk çıkarılmaması önemlidir.

Hizmet Sözleşmesinin İptaliyle Hesabın Kapatılması: Bankalar gerekli görmeleri durumunda hesapların kapatılması yoluna gidebilirler. Hizmet sözleşmesi kapsamında hesapta bakiye olmaması, hesaba bağlı herhangi bir ürünün olmaması ve en az bir yıl süre ile hesabın hareket görmemesi durumunda hesap banka tarafından kapatılabilmekte ya da dondurulabilmektedir.

Hesap Cüzdanının Kaybedilmesi ile Hesabın Kapatılması: Cüzdanın kaybedilmesi hesabın mutlaka kapatılmasını gerektirmemekle birlikte, kayıp cüzdanın iyi niyetli olmayanlarca kullanılmasını önlemek üzere bankalarca hesap kapatılarak yeni bir hesap açma yoluna gidilmektedir.Zamanaşımı ile Hesabın Kapatılması: Son işlem tarihinden itibaren on yıl geçtiği halde hesap sahibi tarafından işlem yapılmayan her türlü mevduat hesabı zaman aşımına uğrayarak kapatılmak durumundadır.Mevduat HesaplarInIn KapatIlma KoşullarI (1/2)NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Slide12

İflas Masasının Talimatı ile Hesabın Kapatılması: İflas durumunda borçlunun tüm mal varlığının paraya çevrilerek alacaklılara ödenmesi ve bu amaçla iflas masasında toplanması söz konusudur. İflas edenin herhangi bir bankada bulunan mevduat hesabı da iflas masasına devredilerek hesap kapatılacaktır. İflasın ilanından sonra banka tarafından herhangi bir ödeme yapılırsa bu tutarı tekrar iflas masasına ödemek zorunda kalır.

Bankanın Mevduat Kabul İzninin Kaldırılması ile Hesabın Kapatılması: Bankaların mali bünyelerinin düzeltilmesi mümkün olmayacak biçimde bozulması durumunda Bankacılık yasası hükümleri doğrultusunda mevduat kabul yetkisinin kaldırılması ya da tasfiyesi söz konusu olabilmektedir. TMSF, yönetimi ve denetimi kendisine intikal eden bankadaki sigortalı mevduatı, doğrudan ya da yetkilendireceği başka bir banka aracılığı ile ödeyerek, mevduat sahipleri yerine bankanın doğrudan doğruya iflasını isteyecektir. Sigorta kapsamında olmayan mevduat iflas masasınca ödenebilecektir.

Mevduat Sahibinin Ölümü ile Hesabın Kapatılması: Hesap sahibinin ölmesi durumunda mirasçılar terekeye elbirliği ile sahip olurlar. Bu durum hesabın kendiliğinden kapanacağı anlamına gelmemektedir. Banka hesap sahibinin ölüm haberini aldığında hesaptan ödemeleri, veraset ilamı gelinceye kadar durdurur. Bankaca veraset ilamı ve vergi dairesinden veraset ve intikal vergisinin ödendiğine dair bir yazı geldiğinde hak sahiplerine veraset ilamındaki paylara göre dağıtım yapılarak hesap kapatılır. Müşterek hesaplarda hesap sahiplerinden birinin ölümü durumunda öncelikle pay oranlarının saptanması gerekir. Eğer paydaşlık oranı baştan belirtilmemişse payların eşit olduğu kabul edilir ve sadece ölen müşterinin payı bloke edilir. Mevduat HesaplarInIn KapatIlma KoşullarI (2/2)NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Slide13

5411 sayılı Bankacılık Yasasının 48. Maddesinde kredi tanımı yapılmamakla birlikte, kapsamı net olarak belirlenmiştir. Buna göre: “Bankalarca verilen nakdî krediler ile teminat mektupları, kontrgarantiler

, kefaletler, aval, ciro, kabul gibi gayri nakdî krediler ve bu niteliği haiz taahhütler, satın alınan tahvil ve benzeri sermaye piyasası araçları, tevdiatta bulunmak suretiyle ya da herhangi bir şekil ve surette verilen ödünçler, varlıkların vadeli satışından doğan alacaklar, vadesi geçmiş nakdî krediler, tahakkuk etmekle birlikte tahsil edilmemiş faizler, gayri nakdî kredilerin nakde tahvil olan bedelleri, ters repo işlemlerinden alacaklar, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri ile benzeri diğer sözleşmeler nedeniyle üstlenilen riskler, ortaklık payları ve BDDK tarafından kredi olarak kabul edilen işlemler, izlendikleri hesaba bakılmaksızın, kredi sayılmaktadır.”

KredİlerNİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Slide14

Hazine bonoları devletlerin kısa vadeli kamu harcamalarını karşılamak üzere çıkarmış olduğu 3, 6 ve 12 ay vadeli olarak ihraç edilen borçlanma senetleridir. Hükümetler kısa süreli harcamaları karşılamak üzere hazine bonoları ihraç ederek, bunları bankalar aracılığıyla yabancı merkez bankalarına, kurumsal ve bireysel yatırımcılara satarlar.

Hazine bonoları hamiline yazılı olup iskontolu olarak satılır ve vade tarihinde yatırımcılara nominal değer ödenir. Diğer bir ifade ile hazine bonoları kuponsuzdur; ancak ihraç anındaki satış fiyatı ile vade tarihinde ödenecek nominal değer arasındaki farklılık, bu hazine bonosunun gelirini oluşturur.

Hazine bonoları ihale ile satılmaktadır. İhaleye gerçek ve tüzel kişiler katılabilmektedirler. İhale sonucunda en yüksek fiyatı veren, diğer bir ifade ile en düşük getiri oranını kabul eden yatırımcılar hazine bonosunu alırlar. Hazİne BonosuNİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Slide15

Mevduat sertifikaları bankalar tarafından çıkarılan, genellikle vadeli mevduata bir alternatif olarak işlev gören ve faiz kuponu taşıyan bir finansal araçtır. Vadeli mevduatta vade ve faiz değişmez; vadeden önce para çekilirse faiz ödemesi olmaz.

Mevduat sertifikası ise vadeden önce alınıp satılabilir. İkincil piyasalarda sürekli alınıp satılabildiği için mevduat sertifikalarının likiditesi yüksektir. Mevduat sertifikaları üzerinde; ihraççı bankanın ticaret unvanı, sertifikanın ihraç tarihi, vade tarihi, mevduat miktarı, ödenecek yıllık faiz oranı ve vade tarihinde ödenecek anapara ve faiz tutarı yazılıdır. Mevduat sertifikaları genellikle yüksek değerlerle ihraç edildiği için büyük yatırımcılarca tercih edilen bir yatırım aracı olmaktadır.

Mevduat SertİfİkalarI (1/2)NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Slide16

Ülkemizde mevduat sertifikaları TCMB’nin ilgili tebliği uyarınca bankalar tarafından ihraç edilebilmektedir. 1980’li yıllarda bankaların düşük faizle ihraç ettiği mevduat sertifikalarını alan bankerler, bu mevduat sertifikalarını bankaların uyguladıkları faizlerin yaklaşık iki katı faiz vermek üzere satarak yüksek miktarlarda fon sağladılar. Ancak bu saadet zinciri 1981 yılı sonlarında koparak, bir taraftan çok yüksek oranlarda mevduat sertifikası arz ederek mali yapılarını bozan bankaların

yanısıra pek çok da bankerin iflasına neden olmuştur. Aynı zamanda yüksek kazançlar elde etme beklentisiyle tasarruflarını bankerlere sunan pek çok kişi ve kurum tasarruflarını kaybetmişlerdir. Banker krizi olarak ifade edilen finansal piyasalarda yaşanan bu krizin bir önemli katkısı, 1982’de

SPK’nın çıkarılması ve piyasaların düzenlenmesinden sorumlu kurum olarak SPK’nın kurulmasıdır. Mevduat sertifikalarıyla ilgili olarak yaşanan bu olumsuzluklar sonrasında ülkemizde mevduat sertifikası artık çıkarılmamaktadır. Mevduat SertİfİkalarI (2/2)NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Slide17

Finansman bonoları da hazine bonoları gibi kısa vadeli borçlanma araçlarıdır. Ancak finansman bonoları özel sektörce çıkarılan varlıklardır. Hazine bonoları gibi finansman bonoları da faiz kuponu taşımazlar;

iskontolu satılır ve vade sonunda çıkaran kurum tarafından nominal değer ödemesi yapılır. Finansman bonolarında vade genellikle 30 gün ve katları şeklinde belirlenir. Batı’da finansman bonoları genellikle büyük nominal değerler halinde (10.000 $, 100.000 $ ve katları şeklinde) ve 5-50 gün vadeli olarak ihraç edilmekte, daha çok da kurumsal yatırımcılar tarafından satın alınmaktadır.

Ülkemizde finansman bonoları anonim şirketler tarafından ihraç edilebilmektedir. Anonim şirketler tarafından finansman bonoları 1980’li yıllarda oldukça yaygın kullanılmıştır. Ancak 1990’lı yıllara gelindiğinde, aynı vadeli kamu menkul kıymetlerine verilen yüksek faizler ve vergi muafiyetleri nedeniyle şirketlerin finansman bonosu yoluyla finanse edilmesi mümkün olmamıştır. Günümüzde de finansman bonosunun kullanımı pek görülmemektedir. Fİnansman BonolarI NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Slide18

Banka bonoları, ticari bankalar ile yatırım ve kalkınma bankaları tarafından ihraç edilen kısa vadeli, iskontolu satılan finansal varlıklardır.

Yapı itibariyle finansman bonolarına benzeyen banka bonoları da nominal değer üzerinden iskontolanarak satışa sunulur ve ihraç eden banka tarafından vade tarihinde nominal değer ödemesi yapılır. Banka bonosu ihracı ile toplanan paralar mevduat sayılmadığı için devletin mevduat sigortası kapsamına alınmamaktadır.

Banka bonolarının ikincil piyasalarının olması nedeniyle mevduata göre daha likittir. Ülkemizde banka bonoları, bankaların borçlu sıfatıyla düzenleyip ihraç ederek iskonto esasına göre sattıkları menkul kıymetlerdir. Halka arz edilecek olan banka bonolarının vadesi 60 günden az, 360 günden fazla olamaz. Banka bonolarının vadesi 15 günden az, 360 günden fazla olamaz. İhraç edilmiş banka bonoları ikinci el piyasada, bu banka bonolarını ihraç etmiş banka tarafından da alınıp satılır. Banka BonolarINİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Slide19

Son yıllarda özellikle para piyasası işlemleri arasında en önemli rol oynayan araçlardan birisi de repo (geri satın alma anlaşmaları)dur. Repo işlemi ABD Merkez Bankasının (Federal Reserve

) piyasadaki nakdi çekmek ya da gerektiğinde piyasaya nakit sürmek amacına yönelik olarak başlatılmıştır. Günümüzde uluslararası döviz piyasası işlemlerinden sonra ikinci en büyük finansal piyasa global repo piyasasıdır. Repo işlemi bireyler, işletmeler, bankalar ve merkez bankası tarafından yapılabilmektedir.

Repoda vade genellikle 1 gece, 1 gün gibi çok kısa olabileceği gibi bir yıla kadar da olabilir. Repo, sahip olunan menkul kıymetlerin belirli bir tarihte, bugünden belirlenmiş bir fiyatla geri alınacağı taahhüdü ile satılması işlemidir. İşlem gününde menkul kıymetler teslim edilerek para alınırken, vade tarihinde aynı menkul kıymetler geri alınır. Menkul kıymetler geri alınırken satış fiyatına repo faizi ilave edilerek ödemede bulunulur. Repo faizi, repo anlaşmasının yapıldığı tarihteki repo taraflarınca belirlenir. Repo faizini etkileyen faktörler olarak; işleme konu olan paranın miktarı, reponun vadesi, teminatın niteliği, merkez bankası ve bankalararası piyasa faiz oranları sayılabilir. Repoda kullanılan menkul kıymetler genellikle hazine bonosu ve devlet tahvili gibi kamu menkul kıymetleridir. RepoNİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Slide20

Repo herhangi bir sabit getirili menkul kıymetin, belli bir süre sonunda önceden tespit edilmiş şartlarla geri alma taahhüdünde bulunarak satılmasıdır. Menkul kıymeti geri satmak üzere alan taraf da reverse

(ters) repo yapmış olur.Satıcı açısından repo neyse alıcı açısından da ters repo (reverse repo) odur.

Repo/Ters Repo NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Slide21

Eurodolar, Avrupa’daki dolar mevduata verilen adıdır. Önceden ABD’den Avrupa’ya gelen ABD Doları için kullanılan eurodolar

kavramı, şimdilerde başka ülke parası için de olsa yine kullanılmaktadır. Geleneksel olarak bankalar, o ülkenin kanunlarına uygun olarak mevduat hesapları açmakta idiler. Ancak günümüzde bankalar faaliyette bulunulan ülke parası dışındaki paralarla da hesaplar açmaktadırlar. Yabancı paralar üzerinden açılan bu fonlar, paranın ait olduğu ülkenin yetki alanı dışında olduğu için, daha cazip bir finansman kaynağı olmaktadır.

Europara piyasalarının hiçbir ülkenin yetki alanı içinde olmaması, yani hükümet müdahalelerinin dışında olması nedeniyle faiz oranları, piyasanın fon arz ve talep gücüne göre belirlenmektedir. Eurodolarlar özellikle Londra piyasasında hızla yaygınlaşmıştır. Eurodolarlar, uluslararası para piyasalarından doğrudan fon sağlamada büyük ölçüde kullanılan, daha çok da büyük bankalarca kullanılan bir finansman aracıdır. EurodolarNİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Slide22

Sermaye piyasasının temel araçlarından biri olan hisse senetleri anonim ortaklıklarda ve sermayesi paylara bölünmüş komandit ortaklıklarda ortaklık payını temsil eden menkul kıymetlerdir. Bu ortaklıklardan başka ülkemiz mevzuatına göre, özel kanunlarla kurulan bazı kuruluşlar da hisse senedi çıkarabilmektedir.

Ancak sermaye piyasasında işlem gören menkul kıymetler anonim ortaklıklara ait hisse senetleridir. Hisse senedi yoluyla sağlanan finansmanın en önemli avantajı, şirkete sabit bir maliyet yüklememesi, hisse senetleri vadesiz olduğu için anapara geri ödenmesi gibi bir yükümlülüğünün olmamasıdır.

Hİsse Senetlerİ (1/2)NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Slide23

Hisse senetleri şirket sermayesinin belirli bir oranını temsil eder ve hisse senetlerinin nominal değerleri toplamı ortaklığın esas sermayesini oluşturur. Hisse senetleri oy kullanma hakkı, şirket yönetimine katılma hakkı, şirket kârından pay alma hakkı, rüçhan hakkı, tasfiyeden pay alma hakkı ve şirket faaliyetlerinden bilgi alma hakkı sağlarlar.

Hisse senetleri tedavül bakımından nama ya da hamiline yazılı hisse senedi olarak sınıflandırılabilir. Nama yazılı hisse senetlerinin el değiştirmesi zor iken, hamiline yazılı hisse senetlerinde bu işlem daha kolaydır.

Hİsse Senetlerİ (2/2)NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Slide24

Tahviller, işletmelerin uzun vadeli sermaye ihtiyaçlarını karşılamak üzere seri halde çıkarmış oldukları borçlanma senetleridir. Tahviller sermaye piyasasında işlem gören uzun vadeli borçlanma senetlerinden biridir. İşletmeler uzun süreli fon ihtiyaçlarını, sermayelerini artırarak, yeni ortaklar almak yerine tahvil ihraç ederek borç ile karşılayabilirler.

Tahviller bir borç aracı olduğu için vadelidir; firmaya vade boyunca faiz ve anapara ödeme yükümlülüğü getirir.

Tahvİller (1/2)NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Slide25

Ülkemizde Türk Ticaret Kanunu’na göre tahvil; “Anonim ortaklıkların ödünç bulmak için nominal değerleri eşit ve ibareleri aynı olmak üzere çıkardıkları borç senetlerine tahvil denir” diye tanımlanmaktadır. Yasada tahvillerin anonim ortaklıklar tarafından çıkarılabileceği belirtilmektedir.

Ancak daha sonra çıkarılan yasalarla Kamu İktisadi Teşebbüslerine de, anonim ortaklık olmasa da, tahvil çıkarma hakkı verilmiştir.

Tahvİller (2/2)NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Slide26

Vadeli işlem sözleşmesi, ileri bir tarihte, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte ekonomik veya finansal göstergeyi, sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli madeni veya dövizi alma veya satma yükümlülüğü getiren sözleşmedir.

Türkiye’de vadeli işlem sözleşmeleri Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası (VOB)’nda işlem görmektedir. VOB’da Hisse senedi piyasasında; hisse senedi endekslerine ve hisse senetlerine dayalı; Döviz piyasasında, yabancı paralara dayalı; Faiz piyasasında, hazine bonosu, devlet tahvili veya diğer kısa veya uzun vadeli faiz oranlarına dayalı; Emtia piyasasında ise sayılanların dışında kalan emtia ve diğer dayanak varlıklara dayalı vadeli işlem sözleşmelerinde işlem yapılabilir.

Vadelİ İşlem Sözleşmelerİ

Slide27

kaynaklarNİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

İlker Parasız, Finansal Kurumlar ve Piyasalar, Ezgi Kitabevi, Bursa, 2007

İlker Parasız, Para Banka ve Finansal Piyasalar, Ezgi Kitabevi, Bursa, 2009İlker Parasız, Türkiye’de ve Dünya’da Bankacılık, Ezgi Kitabevi, Bursa, 2011İlker Parasız, Modern Bankacılık Teori ve Uygulama, Ezgi Kitabevi, Bursa, 2014Ferudun Kayanansal. Bankacılık: Giriş ve İlkeleri, Beta Basım, İstanbul, 2015Aydın Karapinar. Bankaların Yönetimi ve Denetimi. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2746, Eskişehir, 20135411 Sayılı Bankacılık Kanunu6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunhttps://www.tbb.org.tr/tr (Son Erişim: Ocak 2018)