Roken drinken en puberhersenen Roken en drinken begint tijdens de puberteit Goddard E General Household Survey Smoking and drinking among adults 2005 Office for National Statistics 2006 ID: 812603
Download The PPT/PDF document "Prof.dr . Huib Mansvelder" is the property of its rightful owner. Permission is granted to download and print the materials on this web site for personal, non-commercial use only, and to display it on your personal computer provided you do not modify the materials and that you retain all copyright notices contained in the materials. By downloading content from our website, you accept the terms of this agreement.
Slide1
Prof.dr
. Huib
Mansvelder
Roken
,
drinken
en
puberhersenen
Slide2Roken
en
drinken
begint
tijdens de puberteit
Goddard, E., General Household Survey: Smoking and drinking among adults 2005
Office for National Statistics. 2006.
Off.Nat.Stat. Smoking, drinking and drug use among young people in England in 2005. 2006
Slide3Roken
en
drinken
begint
tijdens
de
puberteit
Trimbos Instituut www.trimbos.nl
Slide4Roken
en
drinken
begint
tijdens de
puberteit
I
s dat erg?
Zijn er blijvende
gevolgen van roken en
drinkentijdens
de
puberteit
?
Slide5Het
beloningssysteem in de
hersenen
gezond
verslaafd
Slide6Prefrontale
cortex heeft minder controle over
gedrag
Volkow
et al., 2003
control
Treden
vergelijkbare
veranderingen op
in het puberbrein?
Slide7Hersenontwikkeling duurt minstens 20 jaar
Gogtay et al., PNAS 2004
Slide8Rook- en drinkverslaving
begint ook
tijdens de puberteit
Hingson
et al., 2006
Slide9Alcohol verandert
hersenstructuren bij
pubers
Nagel et al., 2005
Medina et al., 2007Squeglia et al., 2009
Slide10De
prefrontale
cortex van
adolescente
zware drinkers is kleiner
Squeglia
et al., 2009
Slide11Welke
veranderingen in de
hersenenliggen
hieraan ten grondslag?
Slide12Netwerken
van
hersencellen
Slide13Menselijke hersenen:
>100 miljard (10
11
) hersencellen
1000-10.000 contacten per hersencel
10
14
-10
15 contactpunten (synapsen)
10
m
m
Slide14Ontwikkeling
van hersennetwerken: contactpunten
versterken en verzwakken
Slide15Slide16Brody
et al.
Archives
of General Psychiatry
20061 s
igaret overspoelt de hersenen
met nicotineHoe verandert nicotine
het functioneren vanhersencellen?
Henningfield
et al., 1993
Slide17PFC
Nicotine en alcohol
veranderen
communicatie
tussen
hersencellen
Mansvelder &
McGehee
, Neuron 2000
Mansvelder et al., Neuron
2002
Saal
et al., Neuron 2003
communicatie
sterkte
Slide18Verbindingen
in
beloningsgebieden
worden
versterkt
Wat
verandert
er in
de prefrontale cortex?
control
Slide19Prefrontale
cortex
stuurt
onze
aandacht
(
concentratie)
en onderdrukt impulsief
gedrag
Slide20Voedsel
beloning
Correcte respons
Incorrecte respons
Omissie
Prematurerespons
Aandacht
Impulsiviteit
Trial
begin
Respons
licht
1s
Meten van prefrontale cortex functie bij ratten:
aandacht en impulsiviteit
Guillem
et al., Science 2011
Counotte
et al., Nature
Neurosci
2011
Vd
Oever
et al
,
JNeurosci
2013
Slide21Wat
zijn de lange
termijn gevolgen van
nicotine tijdens puberteit
?
Saline
Nicotine
P43
P78
P34
Adolescente
nicotine
blootstelling
P0
5 weeks
Slide22Nicotine
tijdens
puberteit vermindert
aandacht en versterkt impulsief
gedrag
Counotte et al, Neuropsychopharm
, 2008
Counotte, Goriounova, et al., Nature Neurosci
2011
Correcte
aandacht
Impulsiviteit
sessie
sessie
Slide23Rokers maken impulsieve keuzes
Rokers (
) kiezen eerder voor de snelle kleine
beloning dan niet-rokers (o)
Bickel et al., 1999
Slide24Wat
doet
nicotine
tijdens puberteit met
hersencellen in de prefrontale cortex?
Counotte
,
Goriounova, et al., Faseb J, 2012
period
e
nicotine
blootstelling
Counotte
, Goriounova,
et
al, Nature
Neurosci
2011
Hoeveelheid
glutamaat
receptoren
in
synapsen
*
Hoeveelheid
nicotine
receptoren
periode nicotine blootstelling
nicotine receptoren
glutamaat
receptoren
Slide25Korte
termijn
welke gevolgen heeft nicotine op de lange termijn?
Slide26nicotine receptoren in de prefrontale cortex normaal,
glutamaat
receptoren verminderd
period
e
nicotine
blootstelling
Hoeveelheid glutamaatreceptoren in
synapsen
Hoeveelheid nicotine receptoren
periode nicotine blootstelling
Counotte
,
Goriounova
, et al.,
Faseb
J, 2012
Counotte
, Goriounova, et
al, Nature
Neuroscience
2011
nicotine receptoren
glutamaat
receptoren
Slide27prefrontale cortex
netwerken ennicotine
blootstelling tijdens
puberteit
Long-term effects of nicotine
Slide28Nicotine
tijdens
puberteit vermindert
aandacht en versterkt impulsief
gedrag
Counotte et al, Neuropsychopharm
, 2008
Counotte, Goriounova, et al., Nature Neuroscience 2011
Correcte
aandacht
Impulsiviteit
sessie
sessie
kan aandachtgedrag verbeterd worden door
glutamaat
receptor stimulatie in de prefrontale cortex?
Slide29Glutamaat
receptor stimulatie in prefrontale cortex
verbetert aandacht gedrag na nicotine
Counotte
,
Goriounova
, et al,
Nature Neuroscience
2011
Correcte
aandacht
Nicotine
tijdens
puberteit
Glutamaat
receptor
stimulatie
Slide30Lange
termijn
effecten van nicotine tijdens
de puberteit:minder
concentratie (aandacht)
meer impulsiviteitmoleculaire veranderingen in
contactpunten in de prefrontale cortex
Slide31Verslaving: ‘chronic
relapse disorder’
verslavende stof
stress
Drug-geassocieerde prikkels
factoren die terugval veroorzaken:
Slide32Drug-
geassocieerde
prikkels
Slide33Testen
van
terugval
(relapse)
bij
ratten
Slide34biochemische
en fysiologische analyse
van synapsen in de prefrontale cortex
Slide35Geassocieerde lampje remt prefrontale cortex
Van
den
Oever
,
Goriounova
, et al,
Nature
Neuroscience
2008
kunnen deze moleculaire veranderingen
tegengehouden worden?
Slide36Tegenhouden
van
verandering
in
contactpunten
voorkomt
terugval
Slide37Verlies
van berheersing -> terugval
X
Van
den
Oever
,
Goriounova
, et al,
Nature
Neuroscience
2008
Slide38PFC
Minder
controle
over
gedrag
Volkow
et al., 2003
Slide39Spelen
deze moleculaire mechanismen
ook
een rol in het humane brein
?
Slide40Rokers hebben
verhoogde niveau’s
nicotine receptoren
Benwell
, Balfour, Anderson 1988
JNeurochem Breese et al., 1997 JPET
waarom is niet iedereen een roker of drinker?
Slide41Genetische
opmaak beinvloedt
rookgedrag en longkanker
Thorgeirsson
et al., Nat Genet 2010
Liu et al., Nat Genet 2010TAG Consortium, Nat Genet 2010Dopamine
afbraak
Nicotine receptorenNicotine receptoren
Slide42Roken
en
drinken
tijdens de
puberteit