Mafunzo ya Kiwango cha Juu ya Utoaji Ushauri - PowerPoint Presentation

Slide1

Mafunzo ya Kiwango cha Juu ya Utoaji Ushauri

Slide2

Malengo ya Mafunzo

Kutoa mafunzo ya kisaikolojia kwa njia zinazoendeleza mabadiliko ya tabia

Kuelewa vielelezo vya mabadiliko ya tabia

Kuelewa masuala ya kawaida ya tabia na hisia yanayochangia kuwepo na ugumu katika kuzingatia matibabu yafaayo ya kudhibiti virusi (ART)

Kujifunza sababu za ukuaji wa akili zinazochangia katika ugumu wa kuzingatia matumizi yafaayo ya dawa

Kujifunza stadi mahususi za malezi na watoto ambazo ni muhimu katika kutoa ushauri wa uzingatiaji wa matumizi yanayofaa ya dawa kwa wazazi na watoto

Slide3

Mukhtasari

Kielelezo cha Mafunzo ya Kiwango cha Juu ya Utoaji Ushauri

Sehemu ya 1: Mabadiliko Makubwa ya Tabia

Kufikia Watu Katika Hali Zao: Hatua za Mabadiliko

Mazungumzo ya Kuhimiza Mabadiliko

Faida na Hasara

Sehemu ya 2: Mambo ya Kuzingatia katika Ukuaji

Ukuaji wa Vijana na Uzingatiaji wa Matumizi Yafaayo ya Dawa

Uzingatiaji wa Dawa wa Watoto: Kufanya Kazi Watunzaji

Slide4

Mabadiliko Makubwa ya Tabia

Slide5

Kielelezo cha Mabadiliko:

Kufikia Watu Katika Hali Zao

Slide6

Kielelezo cha Mabadiliko:

Kufikia Watu Katika Hali Zao

Kabla ya Kutafakari

Kuona kuwa hakuna haja ya badiliko la mtindo wa maisha au tabia

Kwa mfano: “Kila mtu huniambia nitumie dawa zangu za kudhibiti VVU, lakini sina uhakika ninazihitaji. Ninahisi vizuri hata bila kuzitumia.”

Jukumu la mshauri: tumia ukosefu wao wa uhakika kutoa ushauri.

“Ninasikia unasema kuwa hauna ukahika ikiwa unahitaji dawa za kudhibiti VVU hata kama unajihisi vizuri. Ni nini kinakufanya ufikiri kuwa utazihitaji?”

“Iwapo unajihisi vizuri, ni kwa nini watu hukwambia ni muhimu kuendelea kutumia dawa za kudhibiti VVU?”

Slide7

Kielelezo cha Mabadiliko:

Kufikia Watu Katika Hali Zao

Kutafakari

Kutafakari kufanya badiliko lakini bado hakuna maamuzi

Kwa mfano: “Ninafikiri ninapaswa kuanza kutumia dawa zangu za kudhibiti VVU.”

Jukumu la mshauri: himiza uamuzi wao wa kubadilika

“Ikiwa utaanza kutumia dawa za kudhibiti VVU, unafikiri ni nini kitakuwa bora?”

“Ni nini kinakufanya huhisi kuwa sasa ndio muda bora wa kuanza kutumia dawa za kudhibiti VVU?”

Slide8

Kielelezo cha Mabadiliko:

Kufikia Watu Katika Hali Zao

Matayarisho

Ameamua kufanya mabadiliko na anatafakari jinsi ya kuyafanya

Kwa mfano: “Sawa, ninajua ninahitaji kutumia dawa zangu za kudhibiti VVU, ingawa huwa nasahau. Labda ninaweza kufanya jambo la kunisaidia kukumbuka.”

Jukumu la mshauri: saidia kufanya mpango wa mabadiliko

“Wakati ambapo ulikumbuka kutumia dawa zako za kudhibiti VVU hapo nyuma, ni nini kilikusaidia?

“Una vifaa gani vya kukusaidia kukumbuka kutumia dawa za kudhibiti VVU?”

Slide9

Kielelezo cha Mabadiliko:

Kufikia Watu Katika Hali Zao

Hatua

Kufanya jambo halisi ili kuleta badiliko

Kwa mfano: “Nitaweka kengele ya saa ili nijikumbushe kutumia dawa za kudhibiti VVU.”

Jukumu la mshauri: unga mkono hatua hiyo

“Umechagua hatua zuri ya kwanza. Tunaweza kuweka kengele hiyo sasa hivi?”

“Je, unafikiri ni nini kinaweza kuzuia hatua hiyo isifanikiwe?”

“Je, utahisiaje ukifanya badiliko hilo?”

Slide10

Kielelezo cha Mabadiliko:

Kufikia Watu Katika Hali Zao

Udumishaji

Kufanya juhudi za kudumisha badiliko au mtindo mpya wa maisha. Majaribu na kurudi nyuma ni mambo ya kawaida.

Kwa mfano: “Wakati mwingine hupatwa na majaribu ya kusema ‘nitameza dawa zangu za kudhibiti VVU baadaye’ badala ya kuzimeza wakati ninaposiki kengele ya saa ya kunikumbusha. Wakati mwingine huwa nina shughuli nyingi sana.”

Jukumu la mshauri: unga mkono na utoe mpango

“Ni vigumu kuendelea na mabadiliko haya. Je, unafikiri unaweza kufanya nini ili kuendelea nayo hata wakati kuna mambo mengine ambayo ni muhimu zaidi kwako?”

“Wakati ujao utakapofikiri ‘nitameza dawa zangu za kudhibiti VVU baadaye,’ unaweza kufanya nini tofauti?”

Slide11

Kielelezo cha Mabadiliko:

Kufikia Watu Katika Hali Zao

Kuzorota kwa kurudi katika hali ya awali

Ni jambo la kawaida na vipindi vya kurudia tabia ya awali. Kuelewa kuwa hili ni jambo la kawaida husaidia katika kurudia tabia ya sasa ya kubadilika bila aibu au kuhisi umekosea.

Kwa mfano: “Nilianza kupuuza kengele ya saa yangu kwa sababu nilikuwa na shughuli nyingi sana hadi mwishowe nikaizima.”

Jukumu la mshauri: thibitisha na ukadirie utayari

“Ni vigumu sana kuendelea na mabadiliko haya. Je, unahisiaje kuhusu kuanza tena kutumia dawa za kudhibiti VVU sasa?”

Slide12

Kielelezo cha Mabadiliko:

Kufikia Watu Katika Hali Zao

Slide13

Mazungumzo ya Mabadiliko: Hatua

Slide14

Faida

Hasara

Kubadilika

Faida za Kubadilika

Hasara za Kubadilika

Kutobadilika

Faida za

Kutobadilika

Hasara za

Kutobadilika

Kielelezo cha Mabadiliko:

Kufikia Watu Katika Hali Zao

Faida na Hasara

Slide15

Faida

Hasara

Kubadilika

Faida za Kuanza Kutumia Dawa za Kudhibiti VVU:

Afya bora kwa muda mrefu, kupungua kwa hatari ya usambazaji

Hasara za Kubadilika:

Kutembelea hospitali mara nyingi katika siku za mwanzo, athari zinazotokana na kutumia dawa

Kutobadilika

Faida za

Kutobadilika

Kuendelea kutumia muda/nguvu kwa mambo ya kazini/nyumbani/familia

Hasara za

Kutobadilika

Matokeo mabaya ya afya, hatari kubwa ya usambazaji

Kielelezo cha Mabadiliko:

Kufikia Watu Katika Hali Zao

Faida na Hasara

Slide16

Una Maswali?

Slide17

Mambo ya Kuzingatia katika Ukuaji

Slide18

Ni nini Kinahitajika ili Kuwa na Uzingatiaji “Mzuri”

UZINGATIAJI MZURI

Umakini

Shughuli Yenye Nia ya Kutimiza Lengo Fulani

Kuelewa

Masuala ya Afya

Kuwa na Mpango

Kutatua Tatizo

Kudhibiti Hisia

Kujikazia ili Upate Faida Hapo Baadaye

Kuwa na Mpango

Kumbukumbu

Uwezo wa Kudhibiti Mambo Yanayokengeusha

UZINGATIAJI MZURI

Motisha

Jambo Lingine Lolote?

Slide19

Kinahitajika ili Kuwa na Uzingatiaji “Mzuri”

Kazi za Gamba la Mbele la Ubongo

Kupanga

Kutimiza Shughuli

zenye

Lengo Fulani

Kutia Motisha

Kuelewa Masuala ya Afya

Umakini

Kutatua Tatizo

Kudhibiti HisiaKujikazia ili Upate Faida Hapo BaadayeKumbukumbuUwezo wa Kudhibiti Mambo Yanayokengeusha

Slide20

Ukuaji wa Gamba la Mbele la Akili

Slide21

Kufanya Kazi na Ukuaji

Saidia

Boresha

Slide22

Uzingatiaji Miongoni mwa Vijana:

Kuongoza Matumizi ya Dawa Zako za Kudhibiti VVU

Slide23

Uzingatiaji Miongoni mwa Vijana:

Kuongoza Matumizi ya Dawa Zako za Kudhibiti VVU

“Ni wewe tu unayeishi kwenye mwili wako - ni jukumu lako kuhakikisha unatumia dawa za kudhibiti VVU ili kuulinda.”

“Watu wengi hupata msaada wa kutumia dawa za kudhibiti VVU, lakini hatimaye ni jukumu lako.”

Ubadilishaji wa jukumu

Slide24

Uzingatiaji Miongoni mwa Vijana:

Kuongoza Matumizi ya Dawa Zako za Kudhibiti VVU

“Je, ni nani anajua kuwa

una

VVU?”

“Je, ni nani anaweza kuwa msaada kwako unapodhibiti hali yako

ya

VVU?”

Ubadilishaji wa Jukumu

Usaidizi na Ufichuaji

Slide25

Uzingatiaji Miongoni mwa Vijana:

Kuongoza Matumizi ya Dawa Zako za Kudhibiti VVU

“

Ninasikia ukisema kwamba una mabadiliko mengi sana hivi sasa katika maisha yako, je, unafikiri hili linaweza kuathiri aje matumizi yako ya dawa za kudhibiti VVU?

“Unaishi wapi? Unaishi na nani? Hili linaweza kuathiri aje matumizi yako ya dawa za kudhibiti VVU?”

“Ni nani anayekusaidia kutumia dawa zako kwa sasa? Je, unafikiri jambo hili linaweza kubadilikaje katika siku za usoni?

Usaidizi na Ufichuaji

Mabadiliko katika Maisha

Slide26

Uzingatiaji Miongoni mwa Vijana:

Kuongoza Matumizi ya Dawa Zako za Kudhibiti VVU

“Inaonekana una shughuli nyingi kweli! Ninasikia ni muhimu kwako kuwa na afya njema ili kuendelea na shughuli hizi. Je, unafikiri kutumia dawa za kudhibiti VVU zitaingiaje kwenye ratiba yako?”

Mabadiliko katika Maisha

Ratiba Zinazobadilikabadilika

Slide27

Uzingatiaji Miongoni mwa Vijana:

Ni Nani Unapaswa Kuambia na ni Kwa Nini

Slide28

Uzingatiaji Miongoni mwa Vijana:

Ni Nani Unapaswa Kuambia na ni Kwa Nini

Tumia chupa ya tembe isiyo na alama ya kukutambulisha.

Tumia visanduku vya tembe badala ya chupa.

Fikiria kuhusu mahali amapo unaweza kuweka dawa na ambapo hazitaonekana na watu wengine lakini wewe utaziona

kila

siku.

Njia za Kulinda Faragha

Slide29

Uzingatiaji Miongoni mwa Vijana

U

napaswa kuambia nani na ni kwa nini

“Je, unafikiri ni sifa gani ambazo ni za chaguo zuri la mtu kushiriki

hali

yake?”

“Je, kuna faida gani kwa mtu mwingine kujua hali yako?”

“Je, unaamuaje iwapo unaweza kumwamini mtu?”

“Je, unamwambiaje mtu hali yako?”

“Je, una wasiwasi kuwa utapata madhara iwapo utafichua hali yako

ya VVU?”

Jadili Njia za Kuamua ni Nani wa Kushiriki Utambuzi Naye na Lini Kufanya Hivyo

Slide30

Uzingatiaji Miongoni mwa Vijana:

Ni nani unapaswa kuambia na ni kwa nini

“Je, unafikiri itakuwaje kumwambia mpenzi wako kuhusu hali yako

ya

VVU?”

“Je, ni nini kitakuwa faida kwa mpenzi wako iwapo unatumia dawa zako za kudhibiti VVU kila siku?”

“Je, unafikiri mpenzi wako atakusaidiaje kutmia dawa zako za kudhibiti VVU?”

Ikiwa Mtu ako katika Uhusiano

Slide31

Uzingatiaji Miongoni mwa Watoto:

Kufanya Kazi na Watunzaji

Slide32

Uzingatiaji Miongoni mwa Watoto:

Jukumu la Mtunzaji

Ni jukumu la mtu mzima kumpa mtoto dawa za kudhibiti VVU

Angazia sababu zinazomfanya mtunzaji atake mtoto awajibike

Je, ni zipi baadhi ya sababu ambazo wazazi hukwambia?

Je, unawezaje kutumia stadi ambazo tumezungumzia leo kumsaidiza mtunzaji?

Slide33

Uzingatiaji wa Dawa Miongoni mwa Watoto:

Kuzungumza na Mtoto wako kuhusu Dawa za Kudhibiti VVU

Mambo Muhimu ya Kufunza Watunzaji

Ni jambo la kawaida kwa watoto kuwa wadadisi.

Ni muhimu kuwaambia watoto ukweli.

Utakachosema, ikiwa ni pamoja na lini utakapowaambia kuhusu VVU, kitategemea umri wao na jinsi wanavyoweza kuelewa vizuri.

Maswali ya Kuzingatia

Je, wameshiriki nini kufikia sasa?

Je, mtoto wao ameuliza maswali gani?

Je, wana wasiwasi gani kuhusu

kushiriki?Je, mtunzaji anaweza kufikiri ni nini kinachoweza kusaidia?

Slide34

Uzingatiaji wa Dawa Miongoni mwa Watoto:

Watoto Kukataa Kutumia Dawa

Uliza

“Wakati mwingine inaweza kuwa vigumu kuwapa watoto dawa.

Je, unafikiri mtoto wako anakataa kwa nini?”

Slide35

Uzingatiaji wa Dawa wa Watoto:

Mtoto Kukataa Kutumia Dawa na Jinsi ya Kumhimiza Azitumie

Slide36

Uzingatiaji wa Dawa Miongoni mwa Watoto:

Mtoto Kukataa Kutumia Dawa na Jinsi ya Kumhimiza Azitumie

Adhabu hupunguza

tabia ya kubadilika.

Uhimizaji huzidisha

tabia ya kubadilika.

Kutumia dawa ni stadi tunayotaka

iendelee

.

Stadi hukua kwa sababu ya uhimizaji,

sio adhabu.Watoto wanaotumia dawa ili kuepuka adhabu hawatakuza stadi za kujitegemea na watakuwa na ugumu kudhibiti ugonjwa wao wakati wa kipindi cha ujana na utu uzima.

Slide37

Uzingatiaji wa Dawa Miongoni mwa Watoto:

Mtoto Kukataa Kutumia Dawa na Jinsi ya Kumhimiza Azitumie

Kutia Motisha

“Unafanya kazi zuri kudumisha afya njema!”

“Ninajivunia kuwa unakumbuka kutumia dawa zako bila kusaidiwa!”

Kumsifu akisikia: Ambia mtu kuhusu tabia zuri ya mtoto wako wakiwa karibu ili wasikie.

Njia zingine za kumhimiza zinaweza kujumuisha kitu cha kuchezea, muda wa ziada wa kucheza, ama peremende anayotaka

Weka kanuni za kufuata:

Kwanza meza dawa, kisha ucheze.

Ficha ladha ya dawa:

Changanya dawa kwenye kijiko kidogo cha asali au jemu.Peana dawa pamoja na peremende.

Slide38

Uzingatiaji wa Dawa Miongoni mwa Watoto:

Mtoto Kukataa Kutumia Dawa na Mwongozo wa Chati cha Kibandiko

Watunzaji wanapaswa kuunda chati na watoto wao

Vibandiko vinapaswa kupeanwa punde tu baada ya tabia

inayotakikana

kutokea

Tabia inapaswa kuwa wazi:

Kibandiko cha kutumia dawa za kudhibiti VVU

Kibandiko cha kukosa kubishana

Kibandiko cha kukumbuka bila kusaidiwa

Sifa au vibandiko mara nyingi huwa vinatosha kuhimiza mtotoIkiwa uhimizaji zaidi unatumika, unapaswa kuwa mdogo na uchaguliwe kwa kumhusisha mtoto (chaguo la tamutamu, muda wa ziada wa kucheza, kifaa cha kucheza nacho)Malengo yanapaswa kuwa ambayo yanaweza kufanyika:Mtoto anayebishana kila siku kuhusu dawa anapata burudani mwishoni mwa wiki ikiwa alitumia dawa kwa siku 3 bila kubishana.Mtoto mdogo asitarajiwe kukumbuka kutumia dawa za kudhibiti VVU bila

usaidizi.

Slide39

Mukhtasari: Kuunga Mkono Mabadiliko ya Tabia

Ni muhimu kuelewa sababu zote mbili za kitabia na kihisia zinazoleta matatizo ya kuzingatia matumizi yafaayo ya dawa

Vijana wanapitia kipindi maalum cha ukuaji kinachohitaji watoaji huduma kuwapa usaidizi na wakati huo huo kujenga stadi wanazohitaji ili wajitunze wao wenyewe

Watoaji huduma ni lazima wafanye kazi na wazazi ili kutafuta suluhu zitakazowawezesha kumpa mtoto wao dawa za kudhibti virusi (ARV) kila siku

Slide40

Uigizaji: Kushauri Kijana

Mshiriki wa A: Mtoaji Huduma

Mshiriki wa B: Joseph

Ana umri wa miaka 16

Aliambukizwa VVU akiwa mtoto mchanga

Huudhika kwa kuwa inamlazimu kutumia dawa za kudhibiti virusi na mara nyingi husahau kuzitumia wakati wa asubuhi, hivyo kukosa kipimo cha siku hiyo

Hajamwambia rafiki yake yeyote kwamba ana VVU na anataka kuanza urafiki wa kimapenzi

Slide41

Uigizaji: Kushauri Mzazi wa Mtoto Aliye

na

VVU

Mshiriki wa A: Sarah

Mamaye Elizabeth, ana miaka 7

Elizabeth ana shida za kumeza tembe na hukasirika wakati wa kuzimeza

Sara anahisi kuwa amelemewa na mara nyingi hukasirishwa na Elizabeth kwa sababu ya kusumbuka kutumia dawa zake za kudhibiti VVU kila siku.

Kwa kawaida Elizabeth hufuata maagizo vizuri, hasa akiahidiwa kuruhusiwa muda wa ziada wa kucheza

Mshiriki wa B: Mtoaji Huduma

Slide42

Una Maswali?