ZAMAN SABİTESİ 1 ZAMAN

Presentation on theme: "ZAMAN SABİTESİ 1 ZAMAN"— Presentation transcript:

ZAMAN SABİTESİ

1

ZAMAN SABİTESİBu öğrenme etkinliğini tamamladığınızda;Zaman sabitesini hesaplayabileceksiniz.

Zaman gecikmesiyle çalışan devreler kurabileceksiniz.

2

R-C TİPİ ZAMANLAYICI DEVRE

Direnç (R) ve kondansatör (C) den oluşan zamanlama devresidir.

3

R-C TİPİ ZAMANLAYICI DEVRE

Kondansatörün direnç üzerinden şarj olması esasına göre çalışır. Direnç değeri kondansatörün şarj süresini belirlemektedir.

4

R-C TİPİ ZAMANLAYICI DEVRE

Kondansatörün direnç üzerinden şarj olması esasına göre çalışır. Direnç değeri kondansatörün şarj süresini belirlemektedir.

5

R-C TİPİ ZAMANLAYICI DEVRE

Devrede direnç değeri büyüdükçe, kondansatör daha geç şarj olur.

Direnç değeri sabit tutulup daha büyük kapasiteli bir kondansatör kullanılırsa sizce ne olur ?

6

ZAMAN SABİTESİ

R-C tipi gecikme devresinde, kondansatör direnç üzerinden geçen akımla şarj olur. Kondansatör üzerinde şarj olan voltaj zamanla artmaktadır.

Kondansatör şarj olurken, üzerindeki şarj geriliminin , kaynak geriliminin % 63,2’sine ulaşması için geçen süreye, zaman sabitesi (t) denir.

7

t = R x C

ZAMAN SABİTESİ

8

Kondansatör şarj gerilimi t kadar sürede, güç kaynağı gerilimin % 63,2sine ulaşıyordu.

Süre ( t )

Kondansatör Şarj Gerilimi Oranı

t

% 63,2

2t

% 86,5

3t

% 95,02

4t

% 98,17

5t

% 99,33

t’nin 5 katı kadar geçen sürede, yani 5t sürede kondansatör üzerindeki gerilim, güç kaynağı gerilimine neredeyse eşit olur !

ZAMAN SABİTESİ

9

t = R x C

Zaman sabitesi formülü ile işlem yapılırken;

Direnç değeri OHM’a;

Kondansatör kapasite değeri FARAD’a çevrilir !

ZAMAN SABİTESİ

10

Soru : a) Aşağıdaki devrenin zaman sabitesini(t) hesaplayınız.

b) Zaman sabitesi kadar süre geçtiğinde şarj gerilimi kaç Volt olur hesaplayınız ?

c) 3t kadar süre geçtiğinde, kondansatör üzerindeki şarj kaç Volt olur ?

ZAMAN SABİTESİ

11

Çözüm :

a) Zaman sabitesinin formülü t= R x C’dir

Direnç değeri OHM cinsine çevrilir. 10k = 10000 OHM

Kondansatör kapasitesi FARAD cinsine çevrilir. 1000 uF= 0,001 F

t = R x C = 10000 x 0.001 = 10 sn

b) Zaman sabitesi (t) kadar süre geçtiğinde kondansatör üzerindeki gerilim, güç kaynağının % 63,2’si kadar olur.

Dolayısıyla (10 * 63,2)/100 = 6,32 V dur.

ZAMAN SABİTESİ

12

Çözüm :

c) Tabloya göz atınız. 3t kadar sürede, kondansatör şarj gerilim oranı % 95,02’dir. 3t süre sonunda kondansatörde ;

(10V x 95,02) / 100 = 9,502 V gerilim şarj olur.

Süre ( t )

Kondansatör Şarj Gerilimi Oranı

t

% 63,2

2t

% 86,5

3t

% 95,02

4t

% 98,17

5t

% 99,33

Soru : Aşağıdaki devrenin , Zaman sabitesini (t) hesaplayınız.t süresi sonundaki şarjı hesaplayınız.5t süresi kaç saniyedir ? 5t süresi sonundaki şarjı hesaplayınız.13

TURN – ON DEVRESİ

14

Zaman gecikmesi ile çalışan devredir. Zaman gecikmesini kondansatör ve direnç değerleri belirler.

TURN – ON DEVRESİ

15

Devredeki 10K potansiyometre ile, zaman gecikmesinin ayarlı olması sağlanmıştır.

Devredeki butona(B) basıldıktan sonra, kondansatör ayarlı direnç üzerinden şarj olmaya başlar. Şarj gerilimi, 10k’lık 2 adet gerilim bölücü direnç ile bölünür. Bölünen şarj gerilimi transistörün beyz ucuna iletilir.

Transistörün beyz ucuna iletilen gerilim, transistörü iletime geçirecek değere ulaştığında; Collector-Emiter arası iletime geçer ve röle enerjilenir.

TURN – ON DEVRESİ

16

Röle enerjilenince, açık olan kontak kapalı konuma geçer. Çalıştırılmak istenilen alıcı zaman gecikmeli olarak çalıştırılmış olur.

Butona tekrar basılınca, zaman gecikmesi baştan başlar.

Devreyi defterinize çiziniz. Devrenizi kurunuz.B butonuna basarak devrenin çalışmasını gözlemleyiniz. Potansiyometre değerini eliniz ile değiştirerek tekrar gözlemleyiniz. Farklı bir kapasitede kondansatör kullanarak tekrar gözlemleyiniz.17

TURN – ON DEVRESİ (Bu sayfa yazılmayacaktır)

Potansiyometre ile direnç değerini değiştirmeniz sonucu elde ettiğiniz sonucu yazınız.Kondansatör kapasitesini değiştirmeniz sonucu elde ettiğiniz sonucu yazınız.Devrede 10k yerine 100k’lık pot kullanılsaydı sonuç ne olurdu ?18

TURN – ON DEVRESİ ( Sonuçlar yazılacaktır.)